Voorpagina Maatschappelijk

Oma wordt Nederlander!

"Oma, spreek dit eens uit: Dat verklaar en beloof ik." Oma kijkt even als een klein ondeugend kind dat voor het eerst iets moet doen wat niet echt meevalt. Dan kom het er aarzelend iets uit haar mond: "Da vklaa bloof k." "Nee oma, daT verkláár én beloof ík." Mijn oma kijkt me aan alsof het een marteling is. Na een diepe zucht probeert ze het opnieuw: "Dat vrklaa en bloof ik." Ze kijkt me onzeker aan in de hoop op een instemmend gebaar. Ik moet even lachen. "Jaaa, kijk dat klinkt al een stuk beter." Oma moet lachen en gooit haar handen omhoog.

Oma Yucel is 64 jaar en wil na ruim dertig jaar verblijf in Nederland af van haar verblijfsdocument en dit omzetten naar een Nederlandse nationaliteit. En dankzij mevrouw Rita Verdonk gaat dat niet meer in achterkamertjes, maar met een heuse ceremonie waar mijn oma onlangs ook deel van heeft uitgemaakt.

"Had ik het maar voor de maand maart doorgegeven dan hoefde ik dat zinnetje tenminste niet uit te spreken", zegt mijn oma lichtelijk nerveus op de dag van haar naturalisatie. De mensen die na 1 maart 2009 een aanvraag hebben ingediend voor het Nederlanderschap, moeten zich houden aan de nieuwe regeling. Namelijk door een verklaring af te leggen en uiteindelijk het zinnetje ‘Dat verklaar en beloof ik’ uit te spreken.

Ik ga mijn oma vergezellen naar het stadhuis in Eindhoven en vraag oma of ze een beetje zenuwachtig is. "Nee", zegt ze, terwijl ze haar kleren uitzoekt. "Past deze rok bij deze blouse", vraagt ze. "Ik denk dat die andere leuker is", adviseer ik haar. Hoezeer oma ook beweert dat ze haar zenuwen niet voelt, ik weet beter. We oefenen het zinnetje nog een paar keer ("Als het me niet lukt, schiet je me wel te hulp hè?’) en vertrekken dan richting het stadhuis.

Oma Yucel woont inderdaad al een lange tijd in Nederland. Nee, oma spreekt geen Nederlands (op hallo, hoe gaat het, dankuwel, alstublieft, sorry, hoeveel kost en nog wat basiswoorden na), ze is analfabeet en verstaan doet ze het Nederlands naar mijn mening ook niet, maar naar eigen zeggen kan ze alles volgen (?). Ze vindt het dan ook erg jammer dat ze geen Nederlands spreekt. "Ach, ach dochterlief, indertijd was het allemaal niet van belang. Het maakte helemaal niets uit. Had ik het maar geleerd destijds. Nu vergeet ik alles na vijf minuten".

We druppelen als een van de eersten het stadhuis binnen. Ik herinner het me nog van de jaren dat ik politiek actief was en wat bijeenkomsten en congressen daar had meegemaakt. We worden verwelkomd met een Nederlands vlaggetje, koffie en gebak. Oma begint te lachen. ‘Daar zijn Nederlanders echt goed in: koffie drinken en gebak verorberen".

Na een optreden van een traditioneel Hollands duo die in het Frans zongen over Frankrijk (dit was toch een Nederlandse naturalisatieceremonie?), is dan het grote moment aangebroken. Oma wordt geroepen en moet het zinnetje uitspreken. Ze staat met vijftien anderen in een rij die volgens de nieuwe regeling worden genaturaliseerd. Het gaat vlot, iedereen spreekt het uit. Dan is oma aan de beurt… Het blijft stil… Ik ga dood van het lachen… De man die het coördineert loopt op haar af en vraagt vriendelijk of ze het kan voorlezen. Maar oma kan helemaal niet lezen, dus zegt hij het voor en oma herhaalt zijn woorden.

Het is gedaan, over en uit! Oma is officieel tot Nederland geaccepteerd. Als ze terugkomt met haar papiertje en presentje moeten we allebei nog hartelijk nalachen. "Gelukkig dat die aardige meneer mij hielp", zegt ze opgelucht. ‘Gelukkig maar", herhaal ik. En zo is Nederland weer een Nederlander rijker, tot grote vreugde van mijn oma.