Voorpagina Ingezonden

‘Het is twee jaar geleden dat Ghiyath doodgemarteld bij zijn familie afgeleverd werd’

Vandaag is het twee jaar geleden dat Ghiyath Matar, een 26-jarige activist uit het Syrische Daraya, doodgemarteld bij zijn familie afgeleverd werd. Vier dagen eerder was hij gearresteerd door de Syrische veiligheidsdienst. Zijn echtgenote was acht maanden zwanger. Hij maakte deel uit van een groep jonge geweldloze activisten genaamd de Daraya-groep. Zijn verhaal is de moeite waard om verteld te worden, niet alleen om de abstracte getallen die dagelijks uit Syrië komen een gezicht te geven, maar ook om als voorbeeld te dienen voor onszelf.

Elke dag horen we de verschrikkelijkste berichten over geweld uit Syrië, gepleegd in een onoverzichtelijk conflict waarin goed en kwaad nog zo moeilijk te onderscheiden zijn. We zijn daardoor geneigd te vergeten hoe deze opstand begon, en wat de methoden van de eerste opstandelingen waren. Pakweg de eerste zes maanden van de opstand was geweldloos verzet dominant. Geweldloosheid en civiel activisme is overigens nog steeds aanwezig in Syrië, maar wordt nu ondergesneeuwd door de proxy-oorlog die het geworden is.

Eén van de groepen actief in dit geweldloze verzet was de Daraya-groep. Deze groep jongeren, ontstaan uit een koranstudiecirkel, begon rond 1998 met kleine islamitisch geïnspireerde civiele acties. Zo organiseerden ze straatschoonmaakacties (vond het regime niet leuk), maakten ze een anti-corruptiekalender (vond het regime niet leuk), begonnen ze een bibliotheekje met de naam ‘Weg naar Vrede’ (vond het regime niet leuk) en demonstreerden ze tegen de Amerikaanse inval in Irak (vond het regime niet leuk ondanks dat het zelf ook tegen de inval was, en de harde kern van de groep werd 2 jaar vastgezet).

Toen de opstand maart 2011 begon, ondernam ook deze groep weer actie. Ze demonstreerden mee, hadden discussiebijeenkomsten, begonnen een clandestien weekblad (alle edities hier) en propageerden geweldloze methodes onder de demonstranten. In de confrontatie met ordetroepen van het regime was het hun doel zowel de demonstranten als de ordetroepen bewust te maken van elkaars menselijkheid. Ze deelden rozen uit, zochten oogcontact, en in de maand Ramadan werden er flesjes water met vriendelijke berichtjes voor de militairen neergezet. Ze beseften dat het voor de militairen ook zwaar was in deze situatie te zijn, en verontschuldigden zich dat ze hen zo moe maakten in de hete vastenmaand met hun demonstraties.

Ghiyath Matar speelde een centrale rol in deze beweging. Hij werd voor zijn prominente rol in de protesten op 6 september gearresteerd. Zijn lichaam werd 10 september teruggebracht met een grote snee in zijn buik, een gekneusde keel, en gecastreerd. De meeste van zijn vrienden van de Daraya-groep zijn ofwel gedood, ofwel in langdurige detentie. Het regime was zich goed genoeg bewust van het gevaar van geweldloos verzet.

Ghiyath’s laatste woorden op Facebook waren: “We hebben gekozen voor geweldloosheid, niet uit lafheid of uit zwakte, maar uit morele overtuiging. We willen geen overwinning behalen door het land te vernietigen. We willen het met moraal bereiken, dus we houden vast aan dit pad tot God Zijn wil doet gelden.”

Wat van deze opstand geworden is, is om te huilen, en we kunnen uren vruchteloos discussiëren over wiens schuld het is, welke strijdende factie het nu aan het juiste eind heeft, en wat nu de uitweg is uit deze chaos. Beter is het stil te staan bij deze uitzonderlijke persoonlijkheden van het begin van de opstand, en ervoor zorgen dat zij en hun methoden niet vergeten worden.

Ghiyath Matar, moge je in vrede rusten. We zullen over je blijven vertellen.

Een briefje van Ghiyath Matar aan de ordetroepen van het regime.

“Jij en ik zijn broeders. Als ik zoals jij was, had ik geen vreedzame demonstranten gedood. Deze natie is groot genoeg voor ons allemaal. Laat ons alsjeblieft vreedzaam demonstreren.”

Deze column is ingezonden door Pieter Coppens.

Wij Blijven Hier werd in 2005 opgericht, omdat ze vonden dat ze er nog niet waren. Inmiddels zijn ze 3000 bijdragen rijker, die vrijwillig door beginnende én gearriveerde verhalenvertellers worden geschreven. Verschillend van columns, persoonlijke ervaringen tot verborgen nieuwsfeitjes. Ze kijken op hun eigen manier tegen de wereld aan, en vertellen zélf het verhaal. Wie zijn ze? Kijk om u heen. Want ze zijn hier. Zij Blijven Hier!

Lees andere stukken van de WBH Redactie