Margriet Teders (87) strijdt voor Palestina tot ze haar laatste adem uitblaast

Ik ontmoette haar voor het eerst tijdens het draaien van mijn project ‘Free Sarsak’, een video om aandacht te vragen voor een Palestijnse voetballer die jaren onschuldig vastzat in een Israëlische gevangenis. Ik zocht naar een oudere autochtone dame die achter de boodschap van mijn video stond en graag wilde figureren. Via bekenden werd ik gewezen op ene Margriet Teders, een dame op leeftijd die nog in de bloei van haar leven zou zijn. Ik kreeg haar telefoonnummer opgestuurd, maar toen ik haar belde vertelde ze me meteen dat ik haar maar beter kon sms’en of e-mailen; ze was slechthorend.

Zorgen
Binnen twee mailwisselingen was de afspraak gemaakt. Maar ik maakte me zorgen – ik had op internet inmiddels wat foto’s van deze 87-jarige dame gezien – en was benieuwd of de reis vanuit Amsterdam naar Den Haag niet teveel van het goede was. Maar die zorgen verdwenen als sneeuw voor de zon, of beter: zoals principes bij de PvdA. Bewapend met haar rugtasje, sjaal en heel veel energie verscheen ze stipt op tijd. Het werd uiteindelijk de mooiste scene uit de video. Ze stond er, zelfverzekerd, onverzettelijk, principieel en zeker van haar zaak. Ik had nog nooit zulke mooie rimpels gezien. Een prachtige vrouw op leeftijd, mobiel én vastberaden om te figureren in mijn video: “Alles voor de Palestijnse zaak”, zei ze. Binnen tien minuten zat het erop en vertrok ze weer naar Amsterdam.

Ouderdom en idealen
Sinds mijn mailadres in haar mailinglist gegraveerd stond kreeg ik op dagelijkse basis e-mails van haar. Heel veel. Soms uitnodigingen om mee te doen aan een demonstratie, de andere keer een petitie, en anders wel een krantenartikel waar direct iets mee gedaan moest worden. Voor een dame van 87 bewonderde ik haar bevlogenheid, compleet in strijd met het adagium: “Wie jong is en niet links heeft geen hart, wie oud is en niet rechts heeft geen verstand”. Ik had toevallig niet veel eerder een gesprek met een vriendin; wat er nou aan de hand was met idealen & jongeren. En waarom ze (althans in mijn beleving) al jaren in een slecht huwelijk verkeerden.

Twee Marokkanen op bezoek bij een oude dame
Ik nam contact met op met mevrouw Teders. Of ik haar mocht interviewen. Margriet twijfelde geen moment en nodigde me bij haar thuis uit in Amsterdam. Ze wilde op zich wel naar me toe komen, maar vanwege een heupoperatie en de revalidatie kon ze haar appartement niet te vaak uit. Dus daar gingen we, twee Marokkaanse jongens uit Rotterdam, Khalid (fotograaf) en ik richting 020. Onderweg naar het knusse appartementje in Amsterdam Oud-Zuid, waar ze al 43 jaar woont.

Heel gek, maar toen we aanbelden en naar boven liepen bekroop ons een gevoel van terughoudendheid. We vroegen ons werkelijk af of haar fragiliteit en de verhalen die rondgingen over Marokkaanse jongens in Amsterdam geen effect hadden op haar veiligheidsgevoel. Nee, zo bleek al snel. De moeilijk bewegende Margriet zette – ondanks hevig verzet van onze kant – warm water op: “Mevrouw Teders, we hebben net al wat koffie op, we zijn verzadigd.” De pogingen om onze van huis uit aangeleerde bescheidenheid te tonen mochten niet baten. Er stond binnen tien minuten een pot koffie klaar, en ze reikte ons drie pakken koekjes toe. Het deed me meteen denken aan mijn bezoeken aan mijn inmiddels overleden oma. Warm.

Hoe het activisme het levenslicht zag
Terwijl Margriet een aantal oude krantenartikelen zoekt vraag ik wie namens haar de e-mails verstuurt. Ze lacht en wijst naar de computer in haar studeerkamer: “Dat doe ik zelf, ik heb al heel snel met een computer leren werken. Sindsdien ben ik er niet meer weg te slaan.” Margriet vertelde me hoe haar activisme het levenslicht zag. Hoe ze op de barricades heeft gestaan voor het recht op abortus, tegen genetisch gemodificeerde voedsel, hoe ze demonstreerde tegen de oorlog in Vietnam, hoe ze ageerde tegen Apartheid in Zuid-Afrika, maar ook hoe de liefde voor Palestina vanaf 1966 een vaste plek in haar hart veroverde.

Twee werelden die van elkaar verschilden
Dat was toen een dochter van haar broer in een kibboets ging werken. In datzelfde jaar vertrok een vriendin naar Oost-Jeruzalem om te werken voor de Zuid-Europese Stichting voor Toerisme. Het nichtje werd verliefd op een joodse Amerikaan, de vriendin werd verliefd op een Palestijn. Een jaar later brak de 1967-oorlog uit, beiden moesten het land verlaten, maar keerden snel terug naar hun geliefden. Voor het nichtje en de joodse Amerikaan veranderde er niets, maar de vriendin kwam in een compleet nieuwe situatie terecht. Ze kreeg twee kanten van het verhaal mee, maar de Palestijnse zaak won haar sympathie: “De wereld van mijn vriendin en nichtje kwamen samen in mijn beleving en ik vond dat die teveel en onterecht van elkaar verschilden.”

Sindsdien reist Margriet stad en land af om haar steentje bij te dragen aan de Palestijnse zaak. Zo heeft ze onlangs voor het initiatief ‘Sloop de Muur’ zelfstandig meer dan vijftienduizend fysieke handtekeningen ingezameld.

Maar terwijl ik het verhaal aanhoor van deze dame, besluit ik tijdens het moment waarop ze misschien net iets te lang van stof is te onderbreken. Is ze eenzaam, spookte er door mijn hoofd. Is er iemand met wie ze haar idealen kan delen? Ik vraag me al sinds het betreden van haar appartement af of ze getrouwd is (geweest). Onder begeleiding van een haar eerste harde lach beantwoordt ze mijn vraag: “Nee, ik heb altijd gezegd: vrijheid! Ik heb wel eens een keer samengewoond, en dat was het. Maar gek genoeg komt het er nu misschien op neer dat ik minder vrijheid heb dan de meeste getrouwde vrouwen,” zegt de Amsterdamse gekscherend.

Geen tijd voor cynisme en onverschilligheid
Ik besluit het gesprek te vervolgen. En ik vraag haar of de onverschilligheid en cynisme er soms niet in sluipt, zoals bij mij maar al te vaak gebeurt. Zoveel conflicten in de wereld, en soms lijken oplossingen zo ver weg. Margriet ziet het als een proces: “In de jaren ’70 was het een groot taboe om kritiek te uiten op Israël, of pro-Palestina te zijn. De beeldvorming is drastisch veranderd, het gaat weliswaar langzaam, maar steeds meer mensen zien het onrecht, sommigen erkennen het, ik zal het niet meemaken, de bevrijding, maar ik geloof in rechtvaardigheid.”

Margriet is echter nog nooit in Palestina geweest: “Ik heb altijd gezegd, als het vrij is, eerder niet. Ik moet er niet aan denken om de vernedering te ondergaan op het vliegveld, en bij de checkpoints. Maar ik blijf me inzetten: tot ik mijn laatste adem uitblaas.”

Totdat ze haar laatste adem uitblaast.

En zo sluit een vrouw die al jaren voor andermans vrijheid strijdt het interview af. Lachend. Voldaan. Strijdend.

Nog steeds.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Abdelkarim El-Fassi

Abdelkarim. Voormalig hoofdredacteur van Wijblijvenhier.nl. Documentairemaker. Is geboren in de Zeeuwse contreien en wist al op vroege leeftijd dat het boerenleven niet voor hem was weggelegd. Hij besloot om zijn hooivork aan de wilgen te hangen, de koeien vaarwel te zeggen en zijn geluk te beproeven in Rotterdam. Hij studeerde Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam, was als journalist werkzaam bij de VARA, columnist voor KRO Hemelbestormers en Joop.nl, praat graag tegen vreemden, schaamt zich slechts voor zijn tenen en hoopt dat zijn levensmotto ooit de geschiedenisboeken ingaat: "Als je een geit een jurk cadeau geeft, weet je nooit wat er gebeurt"

Lees andere stukken van Abdelkarim