Dit is een vervolg op deel 1. ‘Als het laatste uur aanbreekt, terwijl je een jong boompje naar de gaarde draagt om het te planten, ga dan door en plant het.’ – Profeet Mohammed (vzmh)
In het vorige deel is onder meer uitgelegd dat er verschillende perspectieven bestaan om naar de werkelijkheid te kijken en er bestaan verschillende talen om deze perspectieven te beschrijven. Vanuit religieus/spiritueel perspectief bestaat het hele universum uit tekenen van het Goddelijke. De taal van symboliek wordt gebruikt om de tekenen van God te beschrijven. Zo kan met deze kennis, inzicht en contemplatie, een natuurlijk en ‘alledaags’ object als een boom, veranderen in een inspiratiebron en begrepen worden als God’s wegwijzer voor het goede leven. De tekenen van God in het universum zijn echter per definitie ambigu. Dat blijkt ook uit sommige negatieve reacties op deel 1.
Dat heeft weer alles te maken met de verschillende perspectieven die mensen in nemen. Het universum is als een mantel die het Transcendente zowel verhult als onthult, afhankelijk van het perspectief. Met een wereldbeeld waar geen ruimte is voor het Transcendente lijken de interpretaties van en metaforen over de ’tekenen’ in het universum willekeurig en verliest de taal van symboliek haar kracht. De onbekendheid met of weerzin tegen het religieuze/spirituele perspectief leidt zo, voorspelbaar, tot veel onbegrip.
"Dit is de reden waarom ik in gelijkenissen tot hen spreek: omdat zij ziende blind en horende doof zijn en niets begrijpen." Matheus 13:13
"Waarlijk, Allah acht het niet beneden zich, een mug of iets nog kleiners als gelijkenis te stellen. Zij die geloven weten, dat dit de Waarheid van hun Heer is, terwijl degenen, die niet geloven, zeggen:"Wat bedoelt Allah met zulk een voorbeeld?" Velen laat Hij daardoor dwalen en velen leidt Hij daardoor terecht (…)" (Koran 2:26)
De Levensboom
Terug naar de boom in het religieuze perspectief. De boom speelt ook een belangrijke rol in het islamitische scheppingsverhaal. Het islamitische scheppingsverhaal in de Koran lijkt op het Bijbelse verhaal, hoewel er enkele opmerkelijke verschillen bestaan. Het eerste verschil is dat in de Bijbel Eva verleid wordt door de Serpent (Satan) en Eva vervolgens Adam verleidt. In de Koran verleidt Eva niet Adam, maar worden Adam en Eva beiden in verleiding gebracht door Satan.
Een ander verschil is dat de Bijbel zegt dat Adam en Eva eerst van de boom der kennis van goed en kwaad aten en vervolgens van de boom des levens wilden eten toen God ingreep. De Koran zwijgt over het type boom dat verboden was. Alleen de bedrieglijke Satan beweerde volgens de Koran dat deze boom eeuwig leven kon schenken.
"O, Adam, vertoef met uw vrouw in de tuin en eet, wat gij wilt, maar nadert deze boom niet, anders zult gij tot de onrechtvaardigen behoren." Maar Satan fluisterde hun (boze ingevingen) in opdat hij hun naaktheid zou openbaren die voor hen verborgen was, en zeide: "Uw Heer heeft u deze boom alleen verboden, opdat gij geen engelen of eeuwig- levenden zoudt worden." En hij zwoer tot hen: "Ik ben voor u zeker een oprechte raadgever." Zo deed hij hen door bedrog vallen. En toen zij van de boom proefden werd hun naaktheid hun duidelijk en zij begonnen zich te bedekken met bladeren uit de tuin. En hun Heer riep hen en zeide: "Verbood Ik u die boom niet en zeide Ik niet tot u: ‘Voorwaar, Satan is een openlijke vijand voor u’?" Zij antwoordden: "Onze Heer, wij hebben onszelf onrecht aangedaan en als Gij ons niet vergeeft en ons niet genadig zijt, zullen wij zeker tot de benadeelden behoren." (Koran 7:19-23)
De Lotusboom
In één van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van de Profeet Mohammed (vzmh) speelt een boom een tegenovergestelde rol aan die van Adam en Eva. Terwijl in het verhaal van Adam en Eva (vzmh) een boom de ‘val’ van de mens markeert en in feite het paradijselijk geluk van de mensheid ‘dwarsboomt’, zo markeert een andere hemelse boom bij Mohammed (vzmh) het punt van geestelijke verlichting en Goddelijke nabijheid. Bij zijn hemelreis (mi’raaj) van Jeruzalem – de stad van de profeten – naar de hoogste hemelen, markeerde de Lotusboom het punt waarop de Profeet alles achter moest laten, zelfs de engel Gabriël (Jibriel) mocht hem niet voorbij de Lotusboom begeleiden om de Barmhartige te ‘ontmoeten’ en het onvoorstelbare ultieme geluk te ervaren.
"En Hij (Allah) openbaarde aan Zijn dienaar hetgeen Hij wilde openbaren. Het hart loog niet over wat het zag. Wilt gij dan met hem redetwisten over hetgeen hij heeft gezien? En voorzeker, hij zag hem ook bij een andere nederdaling. Bij de Lotusboom waar niemand voorbij mag gaan, Waarnaast de Tuin van Verblijf is. Toen het goddelijke Licht de Lotusboom overstraalde Wendde zijn oog zich niet af, noch ging het de grens te buiten. Voorwaar, hij zag één van de grootste tekenen van zijn Heer." (Koran 53:10-18)
In de openbaringsverzen die deze extra-ordinaire ervaring uitdrukken, staat de Lotusboom waarschijnlijk symbool voor de grens van de menselijke kennis: "Evenals in de hindoe-traditie markeert de lotusboom de grens van de menselijke kennis." (Karen Armstrong – ‘Mohammed’ p. 148)
De Lotusboom overstijgend
Terug naar Aarde. Er bestaat een interessante overlevering over het planten van bomen op aarde:
‘Als het laatste uur aanbreekt, terwijl je een jong boompje naar de gaarde draagt om het te planten, ga dan door en plant het.’ – Profeet Mohammed (vzmh) (Musnad Ahmad 5:440 and 3:184)
In bovenstaande overlevering zegt de Profeet in feite dat (zolang je leeft en de wereld bestaat) het nooit te laat is om een jong boompje te planten. Oppervlakkig gelezen kan deze overlevering als een simpel religieus bevel beschouwd worden in het laatste uur.
Een diepere laag van begrip onthult dat deze overlevering het algemeen belang van bomen planten en het koesteren van de natuur benadrukt. Het laatste uur van de wereld is volgens de beschrijvingen een tijd van grote natuurrampen en ultiem egoïsme, waarin een ieder wanhopig zal pogen de eigen ziel te redden. De boodschap is dat de natuur heilig is en de zorg voor de natuur als een vromere daad wordt beschouwd dan het in alle vroomheid gaan bidden.
Een nog diepere blik, een meer metaforische kijk op het planten van jonge bomen, onthult een aantal diepere lessen (vergelijk: Matheus 13:3-8). Een jonge boom staat symbool voor iets waardevols, maar tevens voor iets kleins en kwetsbaars dat de potentie heeft om in de toekomst veel goeds (vruchten, bescherming etc.) voort te brengen.
Aan de ene kant haal ik hier onze sociale verantwoordelijkheid ten opzichte van de zwakkeren in de wereld uit. Aan de andere kant de les dat we moeten helpen de zwakkere schouders van vandaag de sterkste van morgen te laten worden, al lijkt dat een kansloze onderneming. Een andere moraal is dat we ons nimmer mogen laten ontmoedigen bij het nemen van een kleine stap in de goede richting. Zelfs als we weten dat we er nooit en te nimmer de vruchten van kunnen plukken. Probeer als het ware voorbij de boom te denken en te handelen, zoals de Profeet(vzmh): de Lotusboom overstijgend.
Met andere woorden: al lijken je goede daden nog zo klein, zinloos of vruchteloos, laat je niet demotiveren en verlies nooit de hoop. Doe het goede, zonder iets terug te verwachten…tot de laatste minuut!
Kamel Essabane
Kamel Essabane is het stilste jongetje van de klas dat toch begon te praten en zijn klasgenoten soms hard aan het lachen wist te maken. Hij overwon zijn angsten en maakte van praten voor groepen zijn beroep. Doordeweeks loopt hij met de pet op van docent islamitische godsdienst rond op een hogeschool en voorziet hij tevens diverse scholen van advies als onderwijsbegeleider identiteit en levensbeschouwing. Ook vertelt hij soms filosofische verhalen aan het Fahm Instituut. Af en toe plaatst hij vanachter zijn laptop in alle stilte een ernstige tekst op het net. Misschien dat iemand het leest.Lees andere stukken van Kamel
27 Reacties op "De boom (2/2)"
De boodschap is dat de natuur heilig is en de zorg voor de natuur als een vromere daad wordt beschouwd dan het in alle vroomheid gaan bidden.
Alle goede daden zijn vormen van aanbidding. De een niet vromer dan de ander.
Leef je leven alsof je nooit doodgaat, gedenk God alsof je morgen doodgaat.
Beste Kamal,
Is jou stuk niet de uitkomst van 1500 a 2000 interpreteren?
De “wijze” aan profeten of god toegewezen uitspraken, kan men op verschillende wijze interpreteren.
De binnen de religie altijd achteraf aan de persoon c.q. entiteit toegekende uitspraken, zijn m.i. een zeer ingenieus in elkaar gezette vorm van retorica.
Men is namelijk nergens echt specifiek, en laat eigenlijk veel aan de verbeelding van de mens over.
Als je het m.i. met iets simpels wil vergelijken dan denk ik al snel in de richting van de horoscopen in kranten en tijdschriften. Deze zijn vaak zo algemeen en breedsprakig, dat een ieder bij zijn eigen sterrenbeeld wel iets leest, wat op hem of haar kan slaan. En dan met een beetje goede wil, staat het vervolgens in de sterren geschreven.
Of kijk naar Char en andere oplichters die de “gave” bezitten om met dierbare overledenen te praten. En het toeval wil dat degene die spreken vanuit de andere dimensie, altijd gelinieerd zijn aan het publiek in de zaal. Wat een toeval!!
Velen laat Hij daardoor dwalen en velen leidt Hij daardoor terecht (…)” (Koran 2:26)
Dit soort zinsopbouw komt heel vaak voor in koran waardoor de conclusie moet zijn: er is nix aan de mens zelf overgelaten. Alles gebeurt hoe God wil dat het gebeurt. Vanwaar dan goed en slecht? hel en hemel? eigen wil en het op proef stellen van de mens?? Als geleid wordt door Allah’s wil?
3
Hij is de Alwetende.
De schepper laat aan jou de keus, echter weet de schepper al wat je zal kiezen (wie zal dwalen en wie niet!).
Als hij al van tevoren weet wat ik kies…. Komt toch op hetzelfde neer. Namelijk dat alles al besloten is en vaststaat.
Kawa,
Een leuke voor jouw.
Als God de almachtige is kan hij dan een steen maken die hij niet kan optillen?
6@ leuke vraagstelling van een gelovige… Jouw komische vraag geeft al aan hoe kinderachtig en belachelijk is om in een almachtige en alwetende God/Allah te geloven…
@2 Beste Lieke,
Er is mijns inziens niets mis met herinterpreteren actualiseren van de religieuze boodschap. Opmerkelijk dat dit als een negatief iets wordt beschouwd door een persoon die normaliter religieuze mensen generaliserend dogmatisme en starheid verwijt. De religieuze mens doet het blijkbaar nooit goed genoeg voor u.
Ik begrijp dat u in het licht van astrologie en ander occultisme alle diepzinnige interpretaties verdacht vindt, maar laat u niet verblinden:
Ware schoonheid en zingeving zit in ogenschijnlijk simpele dingen…
Uiteindelijk gaat het erom welke interpretatie u plausibel en waardevol vindt en waartoe deze boodschap u beweegt.
U kunt de interpretaties van Ghandhi of Moeder Teresa betwisten of als slechts een mogelijke interpretatie zien, maar voor hun en vele anderen zijn waar en DE inspiratiebron die de wereld ten goede helpt veranderen.
Het onbegrip en de onwil over een meer diepgaande betekenis van uitspraken van profeten, heiligen en openbaringen is niets nieuws. Het motief lijkt me duidelijk. Als je wat tegen religie hebt dan is het makkelijker als religieuze mensen een interpretatie hanteren die bespottelijk is en makkelijk te weerleggen is. Een meer diepzinnige interpretatie haalt vooroordelen onderuit en wordt als bedreigend voor het eigen wereldbeeld ervaren. Het is een bedreiging voor het eigen wereldbeeld waarin de niet- religieuze rationeel wordt gevonden en de religieuze ander achterlijk is.
Deze houding bestond 1500 en 2000 jaar geleden al en deze kritiek is in de heilige boeken zelfs opgenomen en verworpen. In die zin lijkt het me een goed idee als godsdienstcritici afstappen van dat dogmatisme van 1500 en 2000 jaar geleden en hun visies in het licht van de nieuwe inzichten gaan herinterpreteren.
@7 het probleem van vrije wil-predestinatie was al vroeg bekend in de islam en er is veel over geschreven. Het is niet belachelijk of kinderachtig, maar een zeer ingewikkeld filosofisch probleem. De wereld zit niet kinderlijk in elkaar.
God als de Almachtige en de Alwetende wegstrepen om het probleem op te lossen helpt ook niet echt. Ook zonder God blijft het vrijewil probleem namelijk hardnekkig bestaan:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Vrije_wil
Mvg
Heb me altijd afgevraagd waarom god wordt aangeduid als `hij`. Is er ergens in de literatuur vermeld dat god een man is?
Kan iemand dat misschien bevestigen?
Bedenk me ineens dat de christelijke Jezus god aanduidde als zijn vader. Dus de god van de bijbel is dus wel degelijk een man.
Kamal,
Het is makkelijker voor jouw om te reageren op iemand die jouw wegzet als een gek. Maar iemand die jouw serieus neemt wil je niet op reageren, is je goed recht.
Toch probeer ik het nog eens, meen je het onderstaande?
De boodschap is dat de natuur heilig is en de zorg voor de natuur als een vromere daad wordt beschouwd dan het in alle vroomheid gaan bidden.
@Kamal: mooi geschreven (wederom). Ik vroeg me wel iets af, en dat wordt sterker als ik zo je opmerking naar Lieke lees. Als je een interpretatie zoekt die je waardig vindt voor de tekst, waarom zou je dat idee dan niet los kunnen adopteren zonder het als afgeleide van een andere tekst te beschouwen.
Als voorbeeldje, als ik bijvoorbeeld persoonlijk waarde hecht aan een zekere onvoorwaardelijkheid in interpersoonlijke relaties (bijv. dat je je ouders verzorgt als ze ziek worden ongeacht de gevolgen voor je eigen leven), dan kan ik wel stellen dat ik dat bijvoorbeeld terug kan vinden in Die Verwandlung van Kafka, en dan kan ik ook nog wel uitleggen waarom ik het erin denk terug te lezen.
Maar waarom zou ik dat eigenlijk doen? Is het idee an sich niet voldoende? Bijv. netjes omspringen met de natuur, goed doen voor anderen, etc. Waarom een buitenmenselijke reden voor dat gedrag zoeken? (zoals bijv. een goddelijk gebod).
@abdel: die vraag met die steen weet je vast zelf wel hoe men daarover denkt. Maar nu nog eentje: kan god de wet van behoud van energie overtreden? :)
Het is goed ‘Boom2/2′ te lezen en zeer interessant voor mij, ja, Kamal, een uit de lucht gegrepen gezegde van me is,’Gelukkig zijn zij die licht willen zien.’ Een indrukwekkende ervaring is als je ooit de kans krijgt
de Strangler Fig Tree in het Danbulla State Forest in Australie te photograferen. Het staat er all voor 500 jaren…eens een vogel deponeerde een zaadje van een Strangler boom in een fork v/d takken en daaruit groeide het zaadje en uiteindelijk was de gehele boom bedekt en dood gechoked en 500 jaren later staat het er nog. Vroeg in de morgen hoor je de vogels zingen en zelfs voor ouderen is de boom gemakkelijk te bereiken.
Cheers van Christchurch.
Wederom een prachtig stuk Kamal. Het transcendente is niet alleen belangrijk voor een religie, ook de kunst kan niet zonder het transcendente. Maar ook in het dagelijks leven kan men niet zonder, gelovig of niet.
In de muziek:
@11 Beste Abdel
Ik had uw opmerkingen niet als een vraag of kritiek geinterpreteerd.
Maar het citaat dat je geeft klopt. Het is een bekend islamitisch principe dat de horizontale (relatie mens-mens en mens-natuur (=Mu’amalat) en verticale dimensie (mens-God (‘Ibadaat)) idealiter harmonieus samen moeten gaan in een mensenleven. Indien deze belangen door omstandigheden lijken te botsen heeft de horizontale dimensie altijd voorrang.
Eigenlijk heel logisch. We hebben individuele verplichtingen (verticaal) en sociale verplichtingen (horizontaal) maar onze sociale verplichtingen wegen zwaarder dan onze individuele verplichtingen omdat bij het verzaken van de laatste er meer schade ontstaat in de wereld. Vandaar ook dat de Koran het monasticisme (klooster) als levenswijze niet toejuicht. Vandaar dus dat we op het laatste uur door moeten gaan met de boom planten en niet de boom moeten laten vallen om ons onmiddelijk in gebed te storten.
@14 Als je een interpretatie zoekt die je waardig vindt voor de tekst, waarom zou je dat idee dan niet los kunnen adopteren zonder het als afgeleide van een andere tekst te beschouwen.
Commentaar:
Beste Joule, Goede vraag.
Het antwoord dat de Koran geeft en waarin ik me goed kan vinden, is dat de mens in wezen vergeetachtig en ondankbaar is.
The Arabic word that corresponds to “human being” is Insan. This word takes its root from the word Nisyan, which literally means “forgetfulness”.
We weten allemaal best wat goed is en welke waarden nobel zijn en nagestreefd moeten worden maar zo nu en dan vergeten we dat of we raken inspiratie kwijt om het goede te doen.
Aan de ene kant heb je gelijk en geeft de Koran ook de algemeen principe weer: dat we goede daden moeten verrichten en de behoftigen moeten helpen etc. Aan de andere kant zijn er de verhalen van de profeten, en gezegden en metaforen. Wat deze doen zijn de universele waarden in een vorm gegoten presenteren.
Heel veel mensen leven onbewust en doen alles op de automatische piloot. De Koran noemt zichzelf ‘Dhikr’ een herinnering of vermaaning en moedigt de mens aan om spiritueel te ontwaken en bewust te leven. De mens heeft er kennelijk behoefte aan om voortdurend geestelijk wakker geschud te worden en opgeladen te worden,… geinspireerd te worden.
Mensen zijn van nature ook verhalen vertellers, we vertellen verhalen omdat ze ons dingen leren die we herkennen en eigenlijk al weten maar deze verhalen motiveren en ins
…deze verhalen motiveren en inspireren ons. De verhalen van profeten die de abstracte waarden benadruken doen in feite meer dan dat. Ze geven de waarden een levende vorm en worden zo “The Word of God in action”. De waarden zijn geen afgeleiden van een tekst, zoals je beweerd. Eerder omgekeer. De waarden zijn gegoten in een vorm die aanspreekt: het vleesgeworden Woord om christelijke terminologie te gebruiken ;)
Ze dagen ons uit en motiveren ons om de vertaalslag te maken en de waarden en lessen in onze eigen levens vorm te geven.
Dus je hebt gelijk: we moeten de ideeen extraheren van de tekst en vertalen naar onze situatie. Religie is niet voor luie onnadenkende mensen.
De tekst herinnert en motiveert ons om de idealen na te streven. Maar het is denk ik een illusie om te denken dat we de abstracte idealen in ere kunnen houden zonder verhalen en rolmodellen die ons blijven inspireren.
De religieuze mens verschilt hierin niet zo veel van de seculiere mens. De laatste haalt dikwijls zijn inspiratie uit andere rolmodellen zoals popsterren, politici die het goede uitdragen, maar ook uit romans, en films zowel waargebeurde als fictief.
Een actuele issue is globalwarming. We weten allemaal dat het belangrijk is maar toch is het nodig dat wij en onze politici overspoeld worden met films en documentaires en rolmodellen die het goede voorbeeld geven, voordat we wakker worden. Hopelijk is het op tijd…
Mvg
Kamal,
Het was een vraag ter verduidelijking. Nu je het in de juiste context geplaatst hebt is het duidelijker en kan ik me er heel erg goed in vinden. Soms moet je zaken helemaal uitkauwen, zodat er geen verkeerd beeld ontstaat. Het gaat er inderdaad om alleen indien het botst.
"Dit is de reden waarom ik in gelijkenissen tot hen spreek: omdat zij ziende blind en horende doof zijn en niets begrijpen." Matheus 13:13
Overigens is de symboliek rond bomen echt niet alleen aanwezig in religie. Denk aan de zeer oude volksverhalen en sprookjes die symbolen bevatten en diepere lagen die bij oppervlakkige beschouwing niet duidelijk worden.
Zie bijvoorbeeld:
http://bit.ly/1mlv9v
De verhalen in religiëze boeken kunnen heel goed gebruikt worden voor sf films alleen het is jammer dat er mensen in beschaafde ontwikkelde westerse landen zijn die nu (in 21ste eeuw)daarin geloven en overtuigd zijn dat ze ECHT gebeurd zijn. Denk bv aan hemelsvaart in christindom en miraj in Islam…..
Ik snap werkelijk waar niet hoe iemand nu iets tegen dit stuk van Kamal kan hebben. Zijn manier van denken leidt hem ertoe te denken dat het helpen van de mens en natuur zaken zijn die heilig zijn. Dat de mens mens relatie en de mens natuur relatie superbelangrijk zijn. Volgens mij is dat de essentie van het alles.
Wat mij betreft is er een steekje los als je hier iets op tegen hebt. ( Verder gaat het natuurlijk om de uitwerking ervan, maar iemand die zo verstandig schrijft kun je toch nauwelijks wantrouwen)
Om de Joodse stam ‘Bani Nadir’uit Medina weg te jagen heeft Mohammed bevel gegeven om al hun bomen die de belangrijkste bron van hun inkomen vormden te kappen….En toen zij hem erop wezen van hoe kan dat nou dat hij aan de ene kant bomen planten gelijk stelde aan bidden tot Allah en aan de andere kant zo iets vreselijk deed heeft Mohammed de (aya 5 van soera Hashr) aan hen voorgelezen dat het de bevel van Allah is geweest…… Heel dubiëz dus….
*5 reacties verwijderd. @ f jacobse: u heeft een ban (veelvuldig off-topic en uitlokken van onbehoorlijke reacties). *
*Het gaat over de boom in de spirituele context, niet over de oorlogen in de geschiedenis.*
@21:
‘De verhalen in religiëze boeken kunnen heel goed gebruikt worden voor sf films alleen het is jammer dat er mensen in beschaafde ontwikkelde westerse landen zijn die nu (in 21ste eeuw)daarin geloven en overtuigd zijn dat ze ECHT gebeurd zijn. Denk bv aan hemelsvaart in christindom en miraj in Islam…..’
Bestudeer het nog een keer ouwe, want je hebt het echt fout!
Mijn email adres staat er bij, ik zou je dolgraag wat meer willen vertellen over dit.
Lees het boek “Jezus en of Mohammed” van Mark Gabriel en zeker ook het boek “Ik zocht Allah en vond Jezus” van Nabeel Qureshi, en doe er je voordeel mee. Het gaat uiteindelijk niet om religie maar het gaat om relatie!! Daarom wens ik je een liefdevolle relatie met de Ware en een hoopvolle toekomst bij Hem.