Voorpagina Algemeen

Zwarte Piet bestaat niet. En Sinterklaas? Die wel.

Waar ik de afgelopen decennia zelf in het veld heb gestaan en het mikpunt van de discussie was, ben ik nu toeschouwer. Nu gaat hier niet over de hoofddoek, Marokkaanse probleemjeugd of de islam.

Vanaf de zijlijn heb ik de commotie rondom Zwarte Piet mogen aanschouwen. Onbevooroordeeld in tegenstelling tot bovenstaande kwesties. Dikwijls ben ik door collega’s, vrienden en kennissen gevraagd wat mijn mening is over deze kwestie. Persoonlijk heb ik het Sinterklaasfeest in mijn kinderjaren als zeer fijn ervaren, maar ik wist niet dat anderen hier andere gevoelens aan overhielden. Tot op de dag van vandaag was ik meningloos. Ik wist niet wat ik moest vinden. Over een weer proberen beide kampen elkaar te overtuigen van hun gelijk. Goede (en slechte) argumenten passeren de revue, maar er wordt moeilijk naar elkaar geluisterd.

Dat veel mensen gehoor hebben gegeven aan het wel of niet voortzetten van deze traditie is een feit. Gelukkig maken wij hier in Nederland nog steeds gebruik van dit verworven recht. Een groot goed wat we moeten blijven koesteren. Nimmer hebben in Nederland zoveel mensen hun mening geuit over een kwestie. In de media, op je werk of in de trein. Iedereen heeft het erover. De ene vindt het een zinloze discussie, de ander bloedserieus. Soms met respect, veelal is de toon ongenuanceerd en kwetsend. Is het echt zo lastig om een discussie te voeren zonder te schelden? Wat dat betreft zetten velen de traditie van kwetsen voort. Dat is jammer. Wordt het geen tijd om op z’n minst de toon te veranderen? Kunnen we het woordje zij (veelal wordt hiervoor hun gebruikt) niet veranderen in wij? En wanneer gaan we accepteren dat Nederland niet het Nederland is van 50 jaar geleden.

Wat mij vooral opvalt en stoort in heel deze discussie, is dat er niet wordt geluisterd. Mensen die zich gediscrimineerd voelen door het fenomeen Zwarte Piet hebben anderen issues luidt vaak als tegenreactie. Het zijn Zeur Pieten. Hun meningen en gevoelens doen er niet toe. Zwarte Piet blijft en daarmee basta! Zij moeten zich maar aanpassen aan de Nederlandse tradities. Alsof zij geen Nederlanders zijn en geen recht hebben om onderdeel te zijn van het collectief en op een traditie waar ook zij achterstaan? Is het niet vreemd dat een mening van een grote groep mensen wordt genegeerd als we het beginsel van vrijheid van meningsuitingen met z’n allen zo’n groot goed vinden?

Van oudsher is Nederland koploper in de wereld als het gaat om concessies doen. Een land van ongekende vrijheid, waarin ieder het recht heeft zijn of haar mening te uiten. Een recht waar voor is gestreden en velen hun leven voor op hebben gegeven. Een land waar je als homoseksueel, prostitué, gehandicapte, journalist, kunstenaar, moslim, en alle andere dissidenten je leven ongestoord kan leven en je recht hebt van spreken. Je mag opkomen voor je belangen en met goede argumenten worden deze behartigd. Zijn we daar niet allemaal blij mee? Moeten we deze traditie niet blijven voortzetten?

Nederland is niet meer het land waarin we allemaal op klompen lopen, tulpen kweken of alleen aardappels eten. Waar andersdenkenden op de brandstapel worden gegooid, er gehandeld wordt met mensen, homoseksuelen gecastreerd worden en vrouwen niet mogen stemmen. Nederland is veranderd. Culturen zijn onderhevig aan veranderingen en dit proces kunnen we hoogstens vertragen, maar zeker niet een halt toe roepen. Gelukkig maar. Mooie tradities koester je en neem je mee, slechte laat je achter je.

In Saoedi-Arabië is het een traditie dat vrouwen geen auto mogen rijden, in communistische landen mag je geen mening hebben en in sommige Afrikaanse landen worden vrouwen besneden. Gelukkig zijn er moedige mensen die strijden voor gelijkwaardigheid en met veel weerstand toch doorzetten, zodat ook zij of de volgende generaties simpelweg een fijner leven kunnen lijden. Cliché misschien maar vroeg of laat zal het recht zegevieren. Ook rondom de Zwarte Pieten-kwestie. Uiteindelijk willen we allemaal gelukkig zijn, niet waar? Willen we trotst zijn op onze tradities en deze overdragen aan onze kinderen en zij op hun beurt weer aan hun kroost.

Wat er in het verleden is gebeurd valt niet te ontkennen. Vele gebeurtenissen en tradities lezen we terug in literatuur of zien we op schilderijen die aan de muren hangen van het Van Gogh of Rijksmuseum. Op sommige gebeurtenissen zijn we trots, op andere minder. Moeten we onze tijd en energie niet beter steken in hoe we bepaalde tradities anders moeten gaan vormgeven in plaats van deze in stand te houden terwijl dit zoveel weerstand oproept? Willen we niet met z’n allen een volksfeest waarin alle kinderen van de klas, ongeacht iemands etnische achtergrond, blij zijn.

Wordt het geen tijd dat we naar ons zelf kijken, ons zelf een spiegel voorhouden, naar elkaar luisteren en ons verplaatsen in de ‘ander’? Puur en alleen om ook die Nederlanders tegemoet te komen die zich door Zwarte Piet gekwetst voelen, zodat ook zij kunnen genieten van het Sinterklaasfeest. Want daar zijn beide kampen het over eens: Sinterklaas moet blijven! Hoe we Zwarte Piet moeten gaan vormgeven, daar moeten we met z’n allen goed over nadenken. Wat mij betreft kunnen de voorstellen gepresenteerd worden bij Het Beste Idee van Nederland.

photo credit: BlackpitShooting via photopin cc