Voorpagina Algemeen

Studeren voor de rijken?

Pijnlijk… toen ik op de Leidse universiteit vernam dat er onlangs een nieuwe wet is doorgevoerd: Bij het volgen van een tweede studie betaalt de student een tarief wat door de universiteit zelf vastgesteld mag worden. In Leiden voor het volgende studiejaar een bedrag van, jawel, 5120 euro… per jaar! Dat was even slikken. Had iets te maken met bezuinigingen. Waarom?! Waaaaarom?! Waarom nu? Waarom dit jaar? Waarom de studenten? Waarom bezuinigen op onderwijs?

Nu ben ik op het moment student Technische Bestuurskunde aan de TU Delft. Nog een halve vak te gaan voor mijn bachelordiploma en ben zo ongeveer halverwege mijn masteropleiding. Leuke en interessante studie, maar ik wil sinds dit jaar meer. Misschien iets met journalistiek of juist Arabisch? Dat is goed voor mijn persoonlijke ontwikkeling en zo kan ik het beste uit mijzelf halen. Ik heb nooit gestudeerd met een bepaalde baan voor ogen, maar koos een studie wat mij leerzaam en uitdagend leek. Zo heb ik ook tussentijds een minor ‘People and Society’ gedaan in Rotterdam en vond het nu tijd voor een tweede opleiding.

Dat kan niet meer… althans, tenzij ik er ruim vijfduizend euro per jaar voor vrij kan maken. En dat, beste lezers, lijkt mij niet heel realistisch voor een full-time student.

Deze hele discussie van overheidsbezuinigingen heb ik natuurlijk wel enigszins gevolgd. 15 miljard? 20 miljard? Ze doen maar! Maar ik moet bekennen, ik vertrouwde op de verstandige ambtenaren die dit land rijk is. Bezuinigen op onderwijs? Hmmm… ze zullen vast niets geks doen. Hooguit efficientie afdwingen bij onderwijsinstellingen, studenten minder in de watten leggen en waarde van onderwijs laten inzien, etc… Geen probleem, moet kunnen.

Ambtenaren, jullie hebben mij teleurgesteld!

Natuurlijk is de hogere bijdrage voor een tweede studie (voor menig student) niet eens het grootste pijnpunt. Maar de stufi, OV, collegegeld, etc… Komende tijd gaan we daar aardig aan sleutelen. Hier is te lezen hoe verschillende partijen aankijken tegen bezuinigen in het onderwijs.

Ik wil best 40% gaan betalen voor mijn treinreizen buiten het studietraject om (ipv volledig gratis reizen), ik wil best meer collegegeld betalen voor mijn huidige studie en ook zeker een financiele bijdrage leveren aan mijn tweede studie (wat niet meer zeker is). Maar het zou mooi zijn als studenten niet afgeschrikt worden om vooral in zichzelf (en daarmee in de toekomst van dit land) te investeren.

Waarom wordt er niet gekeken naar de manier waarop universiteiten hun begrotingen opstellen? Faculteiten die aan het einde van het jaar geld over hebben en 150 stoelen aanschaffen van elk 700 euro (65 x collegegeld), vage ‘studieplekken’ inrichten met iets te veel bling bling en nog veel meer creatieve manieren om simpelweg het geld op te maken en aan te geven hoe hard ze het geld nodig hadden. Waarom worden studenten niet aangepakt die onterecht uitwonend staan ingeschreven en zo maximale studiefinanciering ontvangen? En hoe zit het met vage cursussen waar niemand op af komt en gastlessen waar 10.000 euro voor betaald wordt? Heb het zelf meegemaakt…

Kijk naar (het ontbreken van) efficientie bij onderwijsinstellingen en het bureaucratisme wat er soms heerst. Stel striktere eisen aan de studiefinanciering, maar zet tegelijkertijd een beloningsysteem op voor presterende studenten: propedeuse in een jaar, bachelordiploma in drie jaar of masterdiploma in 4 (of 5 bij technische studies) jaar. Zo wordt het studentenleven niet een tijd van feesten en een beetje studeren, maar een tijd in je leven waar je best lol mag trappen (met mate) maar waar je heel goed weet dat je er wat voor terug moet doen.

Ik kan heel veel accepteren in de discussie van bezuinigingen. Ik begrijp ook dat het moeilijk is. Dat is bijvoorbeeld terug te zien in dit stuk op weblogs.nrc.nl. Maar we moeten het belang van onderwijs niet uit het oog verliezen. Elke maatregel zal een (some kleine en soms minder kleine) groep jongeren afhouden van het studeren. Dan maar wat minder reisjes naar Afghanistan en Irak en prestigeprojecten a la Betuwelijn. Onderwijs is een recht en het zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn. We moeten niet straks een situatie krijgen waarbij studeren alleen voor jongeren met rijke ouders is weggelegd.

Wat ik ga doen? I don’t know. Misschien moet ik dat laatste vak voor mijn bachelordiploma nog niet afronden, zodat ik nog geen afgeronde opleiding heb en dus niet extra hoef te betalen voor die tweede opleiding. Tjah, dan maar creatief worden…