Voorpagina Jouw Dagelijkse Dosis, Jouw Dagelijkse Dosis 2014 / 1435

Drie manieren om naar een profetenverhaal te kijken – Juz’ 13

, 10 juli 2014, 2 reacties

Dit is deel 13 van Jouw Dagelijkse Dosis. Iedere dag in Ramadan schrijft een team van schrijvers een reflectie over de juz’ die praktisch de hele oemmah die dag leest. Alle lezers worden uitgenodigd hetzelfde te doen, en hun eigen reflectie op de juz’ van de dag in de reacties te plaatsen. Iedere dag kiest een jury de beste reflectie. De winnaar krijgt een exemplaar van De Levende Koran thuisgestuurd.

Juz’ 13 begint bij soera Yusuf 12:53-111, omvat geheel soera ar-Ra’d 13 (43 verzen)  en soera Ibrahim 14 (52 verzen). Het zijn alle drie Mekkaanse hoofdstukken en dat komt ook terug in de thematiek, met name wat betreft het geloof in Allah en Zijn Boodschappers, vrede en zegeningen zij met hen allen.

Echter, soms zijn wij geneigd om de gelaagdheid van de Qur’an te onderschatten. Wanneer in deze drie hoofdstukken over profeten en boodschappers gesproken wordt, dan lijken we dit erg ééndimensionaal te bekijken: deze profeten en boodschappers kwamen tot volkeren en velen van hen werden tegengewerkt, gemarteld, weggejaagd, dwarsgezeten, genegeerd of vermoord. Klaar.

Onze beperkte blik zegt dan: slechte volkeren waren dat! Wanneer in soera Yusuf over profeten gesproken wordt, dan zijn dit de joodse profeten. Ah! Zeggen we met onze kortzichtigheid. De joden weer, zie je nu wel! Waar we echter niet stil bij staan is dat we met minimaal drie paar brillen naar de diverse lagen van deze profetenverhalen moeten kijken. We vergeten namelijk dat de universaliteit van de Qur’an verder reikt dan het verre verleden of het door geopolitiek verpeste heden.

In de eerste laag, lezen we het verhaal van deze profeet, voor zover dat kan, op zichzelf. In het verhaal van de profeet Yusuf (Jozef, vrede zij met hem) werd hij bij zijn vader bevoorrecht geacht wat jaloezie teweeg bracht, vervolgens verraden door zijn broers, bijna verleid door een vrouw van hoge status en uiteindelijk belandde hij in de gevangenis om vervolgens door Allah in een hoge positie van macht geplaatst te worden. De Profeten Musa (Mozes) en Ibrahim (Abraham) hadden soortgelijke ingewikkelde relaties met hun volk.

Als we kijken naar wat het verhaal van Yusuf voor ons kan betekenen als narratief van het verleden, dan kunnen we denken aan Allah die het lot van de mens bepaalt, aan het doorzettingsvermogen van Yusuf (vrede zij met hem), aan gerechtigheid en compassie, maar ook aan de humor van deze machtige profeet, die zijn broers toch mooi in de maling neemt (zonder wraak te nemen overigens!).

In laag twee, kunnen we deze hoofdstukken echter ook in de context begrijpen van de tijd van de openbaringen aan onze geliefde Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem). Zoals gezegd zijn het alle drie Mekkaanse hoofdstukken, en nog laat-Mekkaanse ook. Het jaar van verdriet (waarin de Profeet zijn vrouw en oom zou verliezen) lag er dichtbij en met de trage doch gestage groei van de moslimgemeenschap, groeide ook het verzet van de polytheïsten tegen de relatief statusloze moslims. Het waren dus zware tijden.

Als we vervolgens het verhaal van Yusuf (vrede zij met hem) lezen, dan wordt ons nog iets anders duidelijk: wat een troost, wat een barmhartigheid moet het zijn geweest voor de Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem) om juist op dat moment deze openbaringen te krijgen. Wat een geschenk van Allah om te horen dat ook de machtige Profeet Yusuf door diepe dalen heeft moeten reizen om erkend te worden door zijn gemeenschap – wat heet: om erkend te worden door zijn eigen familie!

Laag drie is eigenlijk wat wij hier doen met Jouw Dagelijkse Dosis. We proberen tot een reflectie te komen: wat betekent deze Qur’an voor jou? Wat betekent het verhaal van Yusuf voor jou persoonlijk? Begrijp me niet verkeerd: reflectie is niet hetzelfde als interpretatie (of een vrijmoedige vorm van ta’wiel die buiten Qur’an of Soennah zou vallen). Nee, reflectie houdt simpelweg in: waar of waarom raken deze woorden van Allah mij? Waar doet dit vers mij altijd aan denken?

Een vriend van mij is altijd onder de indruk als hij het volgende vers hoort:

“Zo hebben Wij jou tot een gemeenschap gezonden, waaraan andere gemeenschappen vooraf zijn gegaan, om hun voor te dragen wat Wij aan jou hebben geopenbaard, en zij ontkennen de Barmhartige. Zeg: ‘Hij is mijn Heer, er is geen god dan Hij. Op Hem vertrouw ik, en tot Hem is mijn terugkeer.'” (Q13:30)

Toen ik hem vroeg waarom dit vers hem zo emotioneerde, vertelde hij me dat het hem meer raakte dan duizend biografieën van de Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem). Hij voelde de eenzaamheid van de Profeet die een door de mensen ongewenste boodschap kwam brengen en die hem volledig isoleerde. Maar hij ervoer ook het rotsvaste vertrouwen van iemand die een sterke band met zijn Schepper heeft.

Hij stelde zich voor dat de Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem) in deze tijd zou leven. Opeens werd die derde laag hem duidelijk: de volkeren van die tijd waren misschien ‘slecht’, maar de waarschuwing om de Profeet te volgen was net zo goed voor hem en zijn medemoslims in deze tijd, als voor vorige tijden. Het ging er niet om dat het volk van vroeger ongehoorzaam aan de Profeet was en dus iedereen die van dat volk afstamde ook. Nee, het ging erom dat we als moslims van nu beseften dat we dezelfde fouten (kunnen) maken. Ook wij kunnen andere zaken verafgoden (geld, entertainment, voetbal), ook wij kunnen een loopje nemen met rechtvaardigheid, ook wij worden verteerd door jaloezie.

Neem dus alledrie die lagen mee in je begrip van de Qur’an. Laat de Qur’an je leven verrijken, door de geschiedenis van het profetenverhaal te begrijpen in zijn eigen context, in de tijd en context van de openbaringen aan de Profeet Mohammed, maar ook vooral in de context van je eigen leven.

Want… wat betekent de Qur’an eigenlijk voor jou?

Foto: IamNotUnique

Jouw Dagelijkse Dosis:

Jouw Dagelijkse Dosis 2014 / 1435:

In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.

Lees andere stukken van