Ik heb de laatste dagen veel nagedacht over mijn sympathie voor de Palestijnse zaak. Hoewel steeds meer mensen zich uitspreken tegen het onrecht in Gaza en contreien, speelt de afstand tot de slachtoffers nog altijd een belangrijke rol in de beleving. Momenteel worden de pro-Palestina discussies en demonstraties vooral gedomineerd door jongeren waarvan de ouders niet in Nederland geboren zijn; voornamelijk Marokko en Turkije. Wat zegt dat over deze jongeren? Maar ook belangrijk: wat zegt dat over hoe deze jongeren zich verhouden tot Nederland.
Foto: Le Sem
Jezelf verliezen
Toen mijn neef aan een autochtone vriend vroeg naar zijn mening over de inmiddels honderden onschuldige slachtoffers antwoordde hij heel eerlijk: “Ja het is verschrikkelijk, maar ik heb er niet zo veel mee. Ik voel hun pijn niet of nauwelijks, ik word dagelijks geconfronteerd met onrecht. Je went eraan. Bovendien vind ik echt dat jullie jezelf verliezen in dat Palestina conflict..”
Ergens kan ik begrijpen dat de culturele nabijheid een belangrijke rol speelt bij het identificatieproces, ook in mediaberichten. Jaap van Ginneken beschrijft het treffend in De Schepping van de Wereld in het Nieuws. Het verklaart waarom de massaslachtingen en –verkrachtingen in Congo waar de laatste twintig jaar al meer dan 5 miljoen doden zijn gevallen weinig tot geen aandacht krijgt. Een vliegramp als MH17 daarentegen komt voor Nederlandse staatsburgers nou eenmaal dichterbij. Iedereen kent direct of indirect wel een slachtoffer. Het idee “wij hadden in dat vliegtuig kunnen zitten” verklaart waarom de slachtoffers meteen een gezicht kregen, en via nabestaanden een stem.
Miskend leed vs erkend leed
Gisteravond vroeg ik tijdens een iftar aan zeven jongeren waar ze zich op dit moment meer mee bezig hielden: MH17 of de Palestijnen? Daar kwam unaniem Palestina uit. Een van de deelnemers zei:
“Ik kan me meer identificeren met Palestijnen. Zij voeren, weliswaar op een ander niveau, dezelfde strijd. Ze worden ook gemarginaliseerd, en niet begrepen. Ze worden neergezet als agressors, indringers, vijanden. Net als wij, hier in Nederland. En natuurlijk speelt bij onze sympathie een rol dat ze op ons lijken, dat Palestina met de paplepel ingegoten is. Maar dat is niet alles. Hun strijd is de onze, journalisten begrijpen dat niet. Die denken dat wij slechts voor Palestina staan omdat ze ook moslims zijn en zullen het langs sektarische en religieuze lijnen willen verklaren. Wij staan achter rechtvaardigheid, niet blind achter moslims.
In NRC – een kwaliteitsmedium notabene – werd laatst een artikel gepubliceerd over ‘ingebakken antisemitisme onder moslims’. Daarover zei iemand:
“Dat zegt genoeg. Het intolerante Nederland, het dehumaniseren van Nederlandse staatsburgers, en de vervreemding van de afgelopen jaren wordt er altijd buiten gelaten. Sympathie voor Palestijnen wordt hier indirect in verband gebracht met antisemitisme. Semantische trucjes. Daar ben ik klaar mee.”
Een andere vriend:
“Hoe erg het ook is voor die slachtoffers van MH17, de regering en de media komen voor ze op. Ze voeren de druk op om het recht te laten zegevieren. In Palestina is dat anders, daar staan we toe dat kinderen dagelijks worden geëxecuteerd. Sterker nog, onze regering steunt deze kindermoordenaars onvoorwaardelijk. Het is miskend leed vs erkend leed. En media kiezen vaak de kant van Israël, daar zijn al genoeg voorbeelden van te zien geweest. Ook dat is tekenend, media en politici hebben zich de laatste decennia vaak schuldig gemaakt aan het racistische klimaat jegens moslims, Marokkanen, minderheden, mensen met een kleurtje die af willen van een racistisch feest etc..”
Gaza blijft leven
Toen ik voor het eerst las over MH17 verwachtte ik dat het nieuws omtrent GAZA – zoals een bevriende journalist bij Radio1 voorspelde – meteen uit de headlines zou worden verwijderd. Maar dat gebeurde niet. Het nieuws uit GAZA bleef echoën in binnen en buitenland. Sterker nog: duizenden demonstranten verzamelden zich – in een tijdperk waarvan wordt gezegd dat jongeren nergens meer de straat voor opgaan – in Amsterdam voor een tweede demonstratie. Opnieuw was het een succes, en overal ontpoppen zich initiatieven om de strijd voor Palestijnen door te zetten. Media worden bij het geringste vermoeden van partijdigheid tot rectificatie gedwongen, bewustwordingcampagnes zien het levenslicht en politici worden aan de schandpaal genageld wanneer men hoort dat het geweld van Israël wordt verdedigd.
Demonstreren voor GAZA, maar ook een minuut stilte voor MH17
Het ene leven is blijkbaar noemenswaardiger dan de ander. Tegelijkertijd proberen veel jongeren een balans te zoeken in het uitspreken tegen zowel de gruwelheden in Gaza als Oekraïne. Ik zie daarin het grotere verhaal, van jongeren die tussen meerdere culturen leven en een middenweg proberen te zoeken. Jongeren die zich zowel willen identificeren met de cultuur die van huis uit meegekregen is, als met het land waar ze onlosmakelijk mee verbonden zijn. Jongeren die zowel loyaal zijn aan Palestina als aan Nederland. Het is een verhaal over jongeren die tijdens een demonstratie voor Palestina óók een minuut stilte houden voor de slachtoffers van MH17.
Palestina is voor velen een collectieve strijd die verbindt in plaats van verdeeld. Deze strijd biedt de nieuwe generatie enerzijds solide identiteit in een tijd waarin hun aanwezigheid en ‘zijn’ hier in het Westen ter discussie staat. De strijd voor GAZA gaat verder dan Palestina, het speelt zich dichterbij af dan je denkt.
Het gaat – hoe gek dat ook klinkt – toch echt ook over Nederland.
disclaimer: natuurlijk is deze analyse niet volledig, hier kan een boek over worden geschreven. Of beter een documentaire: misschien moet ik daar maar aan beginnen
Abdelkarim El-Fassi
Abdelkarim. Voormalig hoofdredacteur van Wijblijvenhier.nl. Documentairemaker. Is geboren in de Zeeuwse contreien en wist al op vroege leeftijd dat het boerenleven niet voor hem was weggelegd. Hij besloot om zijn hooivork aan de wilgen te hangen, de koeien vaarwel te zeggen en zijn geluk te beproeven in Rotterdam. Hij studeerde Nieuwe Media aan de Universiteit van Amsterdam, was als journalist werkzaam bij de VARA, columnist voor KRO Hemelbestormers en Joop.nl, praat graag tegen vreemden, schaamt zich slechts voor zijn tenen en hoopt dat zijn levensmotto ooit de geschiedenisboeken ingaat: "Als je een geit een jurk cadeau geeft, weet je nooit wat er gebeurt"Lees andere stukken van Abdelkarim
11 Reacties op "Waarom de inzet voor GAZA ook over onze strijd in Nederland gaat "
Interessant stuk! Een verdere verdieping, door bijvoorbeeld een documentaire, zou echt superinteressant, maar misschien zelfs nodig zijn! Ik heb mezelf namelijk vaak afgevraagd waarom ik mij zo betrokken voel bij dit conflict en ook waarom andere zich ook of juist niet betrokken voelen bij wat er in Palestina gebeurt. Ik kwam tot dezelfde conclusies als in jouw analyse. Ik denk dat het voor ‘ons’ (de jongeren van buitenlandse komaf), maar zeker voor Nederland belangrijk is om een dergelijke documentaire te maken. Zo kunnen verschillende onderwerpen als ‘moslims in het westen’/ moslimjongeren, het zogenaamde ‘ingebakken antisemitisme’ en de Palestijnse zaak aangesneden worden. Ik zeg doen!
Inderdaad superinteressante kwestie. Iets waar jongeren van enkel Nederlandse herkomst niet snel over zullen komen na te denken. Ik vraag me af bij het lezen: bijna alle Nederlanders (voor de duidelijkheid: van alle etnische achtergronden) zullen zich veel bezighouden met de MH17, waarom houden sommigen daarvan zich bezig met Palestina maar nog veel en veel minder met Congo. Het is dus toch niet zomaar ‘Wij staan achter rechtvaardigheid’, zoals een vriend zegt. Ik weet zeker dat antisemitisme er weinig mee van doen heeft en dat het om meer positieve steunbetuigingen gaat. Maar dat is pas een deel van een antwoord.
” Ze worden ook gemarginaliseerd, en niet begrepen. Ze worden neergezet als agressors, indringers, vijanden. Net als wij, hier in Nederland.”
“Het intolerante Nederland, het dehumaniseren van Nederlandse staatsburgers”
Wat een klaagzangen! Is het inderdaad zo erg? Bij mij op de hoek waar ik in Rotterdam woon zijn een aantal jonge Marokkaanse Nederlanders een lunchrestaurant begonnen. Ik kom er graag. Het loopt als een trein. Jong en oud, met verschillende ethnische achtergrond.
De betrokkenheid van de tweede generatie met Palestina is een schreeuw om erkenning, een schreeuw om gehoord te worden, serieus te worden genomen, vertegenwoordigd te worden in de politiek en media.
Palestina gaat in de eerste plaats vooral over ons.
@ abdel
Ik begrijp wat je bedoelt. Maar je stelt die tweede generatie veel te veel als slachtoffers voor. Als ze willen kunnen ze hier veel bereiken. Dat doen velen ook. Daarom noemde ik ook het voorbeeldvan dat succesvolle ‘multi-ethnische’ lunchrestaurant bij mij om de hoek.
Maar dan zijn er ook jonge Marokkanen die Aboutaleb, de algemeen gerespecteerde burgemeester van Rotterdam, op straat voor ‘landverrader’ uitschelden.
@ Peter B.
‘Maar je stelt die tweede generatie veel te veel als slachtoffers voor.’
Ik vraag me af hoeveel jij hiervan af weet? Ik neem aan dat je zelf niet van deze generatie bent, omdat je deze stelling in vraagvorm stelde in je vorige post?
Mocht dit zo zijn, dan wil ik je meegeven dat dit fenomeen ook wel bekend staat als het ‘moderne racisme’. Racisme dat niet zo 1,2,3 op het oog te zien is en al helemaal niet door de autochtone meerderheid in een samenleving. Dit is hetzelfde als met de ‘zwarte pieten discussie’, waarbij de donkere minderheid in de samenleving wordt weggezet als klagers of zeurders door de witte meerderheid. Dit omdat deze witte meerderheid blind is voor het racisme dat nog tot op de dag van vandaag leeft. Lees het volgende artikel hierover:
http://www.bet.com/news/national/2013/07/24/commentary-why-white-people-don-t-see-racism.html
En ik zou kunnen stellen dat dat bij moslimjongeren misschien nog wel meer speelt, aangezien ‘de islam’ en ‘moslims’ nogal controversiële onderwerpen zijn, die alleen negatief belicht worden in de media. Ik zou dus graag aan jou Peter willen meegeven dat, omdat jij bepaalde zaken niet ziet, dit niet automatisch betekent dat het niet bestaat (magnet analogy!). En dat het heel makkelijk is om te stellen dat deze groep zich in een slachtofferrol begeeft, om zo niet te hoeven dealen met complexe issues. Om de waan op te houden dat er geen racisme meer is in Nederland en de realiteit niet onder ogen te hoeven zien.
Het feit dat er bij jou om de hoek een lunchrestaurant is begonnen, zegt werkelijk niks over deze kwestie. Ja, ‘ze’ kunnen veel bereiken als ze willen, maar daar gaat het hier niet om. Of stel je dat ze elke vorm van racisme moeten negeren, omdat ze ‘veel kunnen bereiken als ze willen’?
@Siham E
“‘Maar je stelt die tweede generatie veel te veel als slachtoffers voor.’
Ik vraag me af hoeveel jij hiervan af weet?”
Ik lees het bijvoorbeeld voortdurend op deze site.
“‘moderne racisme’”
Zo’n modieuze term waaronder je alles kunt laten vallen.
“die alleen negatief belicht worden in de media”
Dat valt erg mee. Overigens, als ik kijk naar de situatie van de islam en moslims buiten Nederland, buiten Europa, in het Midden-Oosten bijvoorbeeld, is het niet moeilijk om iets negatiefs te zeggen. Maar dat zul je wel niet willen horen.
“Het feit dat er bij jou om de hoek een lunchrestaurant is begonnen, zegt werkelijk niks over deze kwestie.”
Ik vind dat een karakteristiek voorbeeld. In Rotterdam heeft een Marokkaans-Nederlandse vrouw een tijdje geleden een wijnbar geopend. Dus bedreigingingen. Maar gelukkig ook Marokaanse-Nederlanders die haar steunden.
We hebben ook een door iedereen geachte Marokkaans-Nederlandse burgemeester. Jongetjes op straat roepen weliswaar “landverrader” tegen hem. Ik vraag me af van wie ze dat leren.
“elke vorm van racisme moeten negeren, omdat ze ‘veel kunnen bereiken als ze willen’?”
Laat ze hoe dan ook beginnen met te proberen iets te bereiken, dan valt dat racisme misschien wel mee.
Overigens, ik ken een (uiteraard zwarte) Kaap-Verdiaanse vrouw. Ze heeft jaren in Italië gewoond. Ze vond de mensen daar zeer racistisch. Hier merkt ze daar niets van. zegt ze.
Peter B,
Mijn bedoeling is het niet geweest om de tweede generatie als slachtoffer af te schilderen maar meer als een beweging die haar plekje opeist. Die bewuster is van haar plek en zich niet gehoord voelt. Die zich in een hoekje voelt geduwd en daar tegen in het geweer komt. Het is een onafhankelijksheidsverklaring. Meerdere vmalen hoor ik wij hebben social media, dat betekent dat men geen vertrouwen heeft in de media of de politiek. Een goede ontwikkeling waar de Palestijnen nu voor worden gebruikt. Je ziet een moslimgemeenschap ontstaan en een van die zaken waar al die verschillende moslims zich in kunnen vinden is de Palestina kwestie. Je ziet nu Turkse- en Marokkaanse Nederlanders gebroederlijk demonstreren. Je ziet het ontstaan van een autochtone moslimgemeenschap. Zoiets denk ik.
@abdel
Prima. Ik denk dat wat je schrijft al heel aardig lukt. Daar kunnen we ons beiden over verheugen. Ik woon in Rotterdam, een stad waarin gemeenschappen met verschillende etnische achtergronden leven. Dat vind ik boeiend. Natuurlijk blijven er problemen. Ik denk dat bij de meesten daarvan het een kwestie van tijd is.
Ik heb trouwens de indruk dat de vrouwen in dit opzicht voorop lopen. Om toch nog maar weer eens op mijn lunchrestaurant terug te komen, één van de Marokkaans-Nederlandse meisjes daar gaat in september bedrijfskunde studeren aan de Erasmus universiteit in Rotterdam. Een tweede studeert HBO-rechten. Ze is bezig met een scriptie over de Nederlandse Syrië-gangers. De derde, tenslotte, heeft een museumopleiding gehad. Ze heeft meegewerkt aan de grote Hajj-tentoonstelling in Leiden. Nu werkt ze aan de tentoonstelling over arabische wetenschap die in augustus in Rotterdam zal worden geopend. Ik vind het interessant om met hen daarover te praten.
Dat er veel racisme en verkapte Blut und Boden-politiek speelt ten aanzien van jeugd met Islamitische achtergrond (net als bij alle andere ‘allochtonen’ (=niet van deze grond)) kan een kritisch mens niet omheen. Hoe WIJ daar vervolgens mee omgaan is een belangrijk vraagstuk. Maar, hoewel niet ongerelateerd, wat ik zo interessant vind aan dit stuk is dat het ingaat op de speciale relatie tussen het Israel-Palestina conflict en de jeugd in NL van Islamitische etniciteit. Als ik Abdel lees lijkt het conflict een soort willekeurig excuus voor de jeugd in NL om van zich te laten horen.. Tegelijkertijd gebeurt dit niet in relatie tot Congo. Ik vraag me dan af,wat voor identiteit(en) wordt hier gecommuniceerd? Hoewel ik vandaag ook in Rdam ga demonstreren, kan ik als ‘van deze grond’ geachte persoon deze vraag niet (moeten willen) beantwoorden, gezien ik niet tot zulke identiteitsacrobatiek word gedwongen.
Vraagje: kan het zijn dat al die verschillende groepen moslims elkaar vinden in de Palestina kwestie, die daarom ook zo’n belangrijke functie heeft ,iets te maken heeft met het feit? dat moslims opgroeien met een negatief beeld van joden? Of is dat niet juist dat laatste? Als het wel juist is, is dat een functie die joden gedurende de hele geschiedenis al hebben gehad niet alleen tav moslims: ze zijn altijd al in die zin nuttige zondebokken geweest, met als functie verbroedering van fascisten, communisten, christenen en kennelijk ook moslims?
Graag reactie
Ps Goed initiatief deze site!!!!