Voorpagina Samenleving

De vluchteling

Daar lig je dan, op het strand van Lampedusa. Nat en koud vanwege de tientallen kilometers die je net hebt afgelegd in het zoute water van de Middellandse Zee, toen de boot waarin je zat kapseisde. Alle spieren in je lichaam doen pijn vanwege de verkrampte houding waarin je vijf dagen hebt gezeten. Platgedrukt door stevige mannen die geen ruimte voor jou overlieten om je te bewegen.

Daar lig je dan; uitgehongerd en afgepeigerd. De laatste keer dat je gegeten hebt kan je je al bijna niet meer herinneren. Van tevoren werd jou verzekerd dat je je over voeding en dergelijke tijdens de overtocht geen zorgen hoefde te maken. Jullie zouden immers met een groot schip gaan, voorzien van alle nodige faciliteiten. Uiteindelijk bleek dit toch net iets anders dan verwacht. De rauwe granen en harde broden die in het ruim waren opgeslagen, waren binnen drie dagen al op. Zelfs de dadels die je in je binnenzak had bewaard werden binnen de kortste keren afgepakt, want op zee geldt nog steeds het recht van de sterkste. Vanaf dat moment zat er niets anders op dan af en toe wat zeewater naar binnen te werken.

Daar lig je dan; omringd door honderden aangespoelde lijken. Ondanks dat hun lichamen de befaamde Europese kust hebben bereikt, hebben hun zielen een heel andere reis gemaakt. Een spirituele reis naar vrijheid. Het is echter een ander soort vrijheid dan waar zij in eerste instantie naar op zoek waren. Het is een vrijheid waar wij stervelingen ons geen voorstelling van kunnen maken. Het is een vrijheid die verder reikt dan de grenzen van een grondgebied. Hun dromen en ambities om een veilig en gelukkig bestaan op te bouwen zijn echter, net als de boot waar zij in zaten, gezonken in de kilte van de zee. Nooit meer kunnen zij hun achtergebleven geliefden laten weten dat de risicovolle reis uiteindelijk de moeite waard was. Dat zij zich geen zorgen meer hoeven te maken. Dat vanaf nu alles goed zal komen.

De levenloze lichamen verspreiden een weerzinwekkende stank die je neusgaten ongewenst binnendringt en tot in de botten van je tenen te voelen is. Je sluit je ogen en begint te dagdromen over hoe de zoektocht naar een beter bestaan nu verder zal verlopen. Je hebt een duidelijk doel voor ogen: het vinden van je moeder. Zij is twee jaar geleden namelijk ook afgereisd naar Europa en verblijft nu in Nederland. Je kan niet wachten om haar liefdevolle stem te horen die je al zo lang hebt moeten missen. Tijdens de gehele tocht dacht je continue aan haar warme gezicht en de tranen die in haar ogen stonden toen jullie twee jaar geleden afscheid namen. Het moment van hereniging is nu zo dichtbij; het kan niet meer misgaan, denk je.

Wist je maar wat je te wachten stond. Besefte je maar dat de uitzichtloosheid waaraan jij leidde zich hier in Europa zal voortzetten. De strijd om een menswaardig leven zal hier verder gevoerd moeten worden. De vrijheid waar jij naar streeft is jou in Europa namelijk niet door iedereen gegund. Integendeel, jouw overlijden doet sommigen zelfs juichen. Een asielzoeker minder betekent immers een uitkeringstrekker minder, is hun gedachtegoed. Jouw utopische beeld van een (gast)vrij Europa waarin iedereen de mogelijkheid heeft zijn talenten te benutten en waarin mensenrechten hoog in het vaandel staan, is niets meer dan een illusie. Vluchtelingen worden namelijk het liefst onder de overkoepelende term ‘gelukszoekers’ geplaatst en hebben per definitie minder rechten dan Europese paspoorthouders. Mocht jij de gevaarlijke tocht van Italië naar Nederland – in benauwde laadruimtes van vrachtwagens – doorstaan, denk dan maar niet dat je de jackpot hebt gewonnen. Na zo veel fysieke en mentale ellende te hebben meegemaakt wacht jou in Nederland een jarenlang proces van administratieve rompslomp. Als je geluk hebt beland je in een verzorgd opvangcentrum, maar indien er twijfels bestaan over jouw intenties word je, net als een crimineel, vastgezet. In het ergste geval wordt je asielvraag afgewezen en val je tussen wal en schip.

Dit keer echter figuurlijk, en ik kan je vertellen dat dit een niet bepaald fijne positie is. Bed, bad en brood, wordt jou namelijk alleen gegund als jij meewerkt aan jouw terugkeer naar eigen land. Het land waar jij juist voor op de vlucht sloeg. Het land waarin jij niet de kansen kreeg een menswaardig leven op te bouwen. Het land waarnaar jij onmogelijk kunt terugkeren, aangezien dat feitelijk hetzelfde betekent als het plegen van zelfmoord. Werk jij om deze redenen niet mee aan terugkeer, dan ben je overgeleverd aan de ruwheid van de straat en leid je een dakloos bestaan.

Daar lig je dan, gekweld door geweld en getekend voor het leven. Je bent niet louter een vluchteling, je bent een dappere vrijheidsstrijder wiens rechten hier op aarde niet worden erkend. Hopelijk wel in het Hiernamaals.

Afbeeldingen: Nabil El Makhloufi.

Na een bachelor European Studies te hebben afgerond, volgt Yasmina nu een master Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit. Geboren en getogen in de mooie stad achter de duinen. Haar roots liggen echter ver weg hier vandaan. Als half Eritrese/half Indische noemt Yasmina zichzelf graag een wereldburger. Unity in Diversity, dat is hoe zij graag de wereld zou zien. Haar grootste passie is het schrijven van proza en poëzie. Het is meer dan slechts een hobby; het is haar uitlaatklep, haar uitingsvorm, haar middel om de gevoelens en ideeën die haar bezighouden te delen met iedereen die daar interesse voor heeft. Verder reist, leest en kookt Yasmina graag.

Lees andere stukken van Yasmina