Voorpagina Huwelijk

Trouwen: deal or no deal?

 

Verliefd en verloofd
Yes! He popped the question! Of zij natuurlijk, maar eerlijkheid gebiedt te zeggen dat vrouwen, ‘geëmancipeerd’ als ze zijn, liever een ring krijgen dan geven. Tenzij je zo’n veertienhonderd jaar geleden Khadija (ra) heette natuurlijk, dan stuurde je gewoon iemand op je doel af en trouwde je met the best of mankind (sas).

Je bent ten huwelijk gevraagd en je hebt “ja” gezegd. En nu? Waar vind je de perfecte jurk? Welke zaal, catering, uitnodigingen…? Mi Gado, wat een werk! Alles moet tot in de puntjes geregeld worden, want op zo een belangrijke dag wil je niets aan het toeval overlaten. Als we ergens goed in zijn, dan is het wel het organiseren van grote en luxe bruiloften. Weddingplanners, taartenbakkers, hennadames: ze worden allemaal ingeschakeld om hun diensten te leveren, maar het kan zo nu en dan geen kwaad om eens wat verder dan ‘de mooiste dag van je leven’ te plannen. Hoe doe je dat?

Het huwelijk als een zakelijke deal
Stel je krijgt een zakelijk aanbod. Het gaat om een grote deal, de deal waar je jaren op hebt gewacht en waar je naartoe hebt gewerkt. Je kunt je geluk niet op. Yes, dit is het! Je zakenpartner en jij zitten op één lijn en jullie treffen al voorbereidingen voor het inhuldigingsfeest, want zo gaat dat bij zo een deal. Terwijl je ingaat op kleurthema’s en tafelschikkingen word je teruggefloten door de realiteit. Je zakenpartner maakt een opmerking waardoor je even niet meer weet of jullie wel echt op één lijn zitten. De jubelstemming maakt plaats voor ‘what if’s’. Zo veel financiële investeringen staan op het spel, je reputatie bij je werkgever, je carrière… Je besluit dat je er goed aan doet om:  a. de kleine lettertjes te lezen en b. al jullie afspraken goed op schrift te laten vaststellen. Je weet maar nooit.

Een huwelijk is geen zakelijke deal. Meestal niet tenminste. Binnen een goede relatie is plaats voor romantiek, liefde, passie, aantrekkingskracht en vriendschap. Je vertrouwt elkaar, je bouwt op elkaar en je sluit compromissen. Soms win jij, soms je partner. Door een huwelijk aan te gaan, zeg je tegen je partner dat je het meent. Je wilt samen door het leven, in voor- en tegenspoed. Iedereen mag het weten en iedereen mag het zien terwijl je in je witte jurk of driedelig pak staat. Tijdens de huwelijksvoltrekking stelt de ambtenaar van de burgerlijke stand je de vraag: “Neemt u uw prins in zijn zwarte volkswagen tot echtgenoot en zult u getrouw alle plichten vervullen die door de wet aan de huwelijkse staat worden verbonden? Wat is daarop uw antwoord?” (art. 1:67 lid 1 BW – op de prins en de volkswagen na). Tja, wat is daarop je antwoord? Je staat daar niet voor niets in je mooie jurk of pak. Alle plichten die door de wet aan de huwelijkse staat worden verbonden. Plichten. Wet. Huwelijk. Jammer genoeg vertelt de ambtenaar er niet bij welke wetten en plichten dat dan zijn.

In een artikel van het Burgerlijk Wetboek staan de wederkerige plichten van echtgenoten opgenomen, dit wordt in het jargon ‘de grondwet van het huwelijk’ genoemd en het gaat zo: “Echtgenoten zijn elkander getrouwheid, hulp en bijstand verschuldigd. Zij zijn verplicht elkander het nodige te verschaffen”(art. 1:81 BW).  Getrouwheid, hulp, bijstand, het nodige. Met zulke vage termen kom je niet veel verder. Maar neem van mij aan dat ‘de wet’ over bepaalde zaken met betrekking tot het huwelijk wel degelijk heel duidelijk is. Er is dan ook genoeg om over na te denken.

Wat je motieven om te trouwen ook zijn, elk huwelijk heeft (vergaande) juridische gevolgen aangaande je (toekomstige) kinderen, financiën, persoonsrechten,  erfrechten en ga zo maar door.  Enfin; genoeg om een boek over te schrijven. En laat ik nu net werken aan een boek over de juridische consequenties van het ‘ja-woord’ naar Nederlands en Marokkaans recht. Want hoewel het niet nodig is om meester in de rechten te zijn om een huwelijk aan te gaan, het is op z’n minst verstandig om je te (laten) informeren over de gevolgen van een huwelijk. De verlovingsperiode is het moment om stevig te onderhandelen en vooral alles bespreekbaar te maken. Over bepaalde aspecten moet je gewoon zakelijk zijn en je verstand gebruiken. Je wilt een deal waarbij je weet wat je van je toekomstige partner mag verwachten en nog belangrijker, wat er van jou verwacht wordt.

Wat van jou is, is van mij
Een belangrijk aspect om te bespreken met je partner is hoe jullie om willen gaan met de financiën. Je weet waarschijnlijk dat wanneer je ten overstaan van die ambtenaar met ‘ja’ antwoordt en je geen huwelijkse voorwaarden hebt opgesteld, je in gemeenschap van goederen trouwt (art. 1:94 BW). Wat van jou is, is van je partner en wat van je partner is, is van jou. Wat veel mensen niet weten is dat die huwelijkse gemeenschap niet alleen bestaat uit groene cijfers, maar ook uit rode. Heeft je partner schulden, dan ben jij daar net zo verantwoordelijk voor als je partner. Ook indien die schulden al bestonden voor jullie huwelijk.

Heeft je partner een onderneming dan nemen jullie samen een risico.  Mocht de zaak onverhoopt failliet gaan dan ben jij namelijk naast je partner de pineut (afhankelijk van de rechtsvorm van de onderneming, maar in de regel werkt het wel zo). Dit kun je voorkomen door huwelijkse voorwaarden te laten opmaken door een notaris (artt. 1:93 jis 114, 115 BW).

Tussen tortelduifjes kan het best een awkward topic zijn, huwelijkse voorwaarden. Je wilt natuurlijk niet de indruk wekken dat je de ander niks gunt. Begrijpelijk, maar echt onnodig. Een misconceptie is dat huwelijkse voorwaarden alleen worden aangegaan uit eigenbelang, terwijl het juist kan dienen ter bescherming van je partner. Stel dat je door omstandigheden met hele hoge schulden komt te zitten, dan wil je toch niet dat jouw partner ook zonder cent achterblijft?

Dat is overigens niet alleen in het belang van je partner, maar ook in het belang van het hele gezin. Als papa en mama allebei in de schulden zitten,  dan zijn kinderen daar in materieel opzicht ook de dupe van. Door huwelijkse voorwaarden kun je voorkomen dat schuldeisers kunnen verhalen op het vermogen van je partner. Daarmee bescherm je in ieder geval een deel van ‘jullie’ vermogen. Het prettige aan huwelijkse voorwaarden is dat er verschillende gradaties zijn. Jullie bepalen zelf wat jullie wel en niet willen delen ‘binnen de grenzen van de wet’. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen dat de woning en de inboedel van jullie samen zijn, maar je kunt er ook voor kiezen dat je helemaal niks samen deelt, koude uitsluiting heet dat.

Laatst had ik voor mijn onderzoek een gesprek met een notaris. Ik vroeg hem wanneer hij huwelijkse voorwaarden adviseert. Zijn antwoord daarop was heel resoluut: “Altijd.” Hoewel het zoals vermeld kan dienen ter bescherming én het bij een onverhoopte echtscheiding een hoop juridisch getouwtrek kan besparen, ben ikzelf niet van mening dat het te allen tijde nodig is om huwelijkse voorwaarden op te laten maken.

Stel nu dat je er samen voor kiest dat één van de partners geen betaalde baan neemt. Die partner zorgt ervoor dat thuis alles op rolletjes loopt qua huishouding, kinderen en alles wat daarbij komt kijken. Laten we wel wezen, dat is zwaar en helaas ook vaak ondankbaar werk. Maar het hele gezin, inclusief de werkende partner (allang niet meer per definitie de man) profiteert daarvan. De thuisblijvende partner offert zijn/haar carrière, financiële onafhankelijkheid en op sommige momenten zijn/haar geestelijke gesteldheid op. Papa’s en mama’s weten wat ik bedoel, want probeer maar eens níet door te draaien na de zoveelste driftbui van een two-year-old.  In een dergelijk geval zou het mijns inziens niet fair zijn om bijvoorbeeld koude uitsluiting overeen te komen, omdat de thuisblijvende partner er dan wel erg slecht vanaf kan komen. Dus als je mij vraagt of je huwelijkse voorwaarden moet laten opstellen en in welke vorm, dan verschuil ik mij graag onder de meest favoriete stelling onder juristen: “dat hangt af van alle omstandigheden van het geval”.  Hoe het ook zij, het is stof om over na te denken.

Deal or no deal
Een huwelijk heeft juridische consequenties met veel kleine lettertjes en vergaande gevolgen, ook financieel. Ga daarom een huwelijk aan alsof je een grote zakelijke deal sluit. Benader de voorwaarden zoals je dat zou doen bij een zakelijk contract en schakel een jurist in als je er zelf niet uitkomt. Maar bovenal: maak alles bespreekbaar. Je wilt echt niet van je honeymoon komen om vervolgens geconfronteerd te worden met een berg schulden. Geloof me, het bestaat.

De romantiek komt en gaat, maar de juridische consequenties are there to stay.  Hoewel de wet een kader biedt, hebben jullie ook het een en ander in te brengen. Contractvrijheid noemen juristen dat.  Wat je ook kiest, maak de afweging bewust. Iedere situatie is anders en het is zó belangrijk dat je samen goed de mogelijkheden en wensen in kaart brengt of laat brengen. Dan kunnen jullie je vervolgens richten op waar het allemaal echt om gaat in een huwelijk: de achtbaan van ups & downs in goede banen leiden naar een happily ever after.

Als kind was Nadia al gefascineerd door het recht. Haar studiekeuze was dan ook snel gemaakt. Ze zet zich in voor mensenrechten en sociale rechtvaardigheid. Ook schreef ze het boek Liefdeswetten, over Nederlands en Marokkaans huwelijksrecht.

Lees andere stukken van Nadia