Voorpagina Ervaringen, Persoonlijk

In memoriam: mijn schoonmoeder, een bijzondere vrouw

Geboren 13-06-1926 Gestorven  17-06-2015

Op 17 juni 2015 heeft de moeder van mijn vrouw en grootmoeder van mijn kinderen afscheid genomen, en is teruggekeerd naar onze Schepper. Ze was een bijzondere vrouw die de Tweede Wereldoorlog  heeft meegemaakt.

Hitler kwam aan de macht toen zij 13 jaar oud was, en de verheerlijking en lofliederen over het vaderland en de Grote Sterke Leider stonden bij haar dan ook in het geheugen gegrift. Zonder dat zij ooit achter dit gedachtegoed gestaan heeft.

Zij was ook getuige van het begin van de dehumanisering en de latere vernietiging van groepen mensen die niet behoorden tot het zuivere Arische Ras, zoals Joden, zigeuners, gehandicapten of homoseksuelen.

Tijdens de oorlog was zij het slachtoffer van de vele bombardementen door de geallieerden die zij en alle burgers in de dichtbevolkte Duitse steden moesten verduren.

Vlak voor het eind van de oorlog werd ze verraden toen ze uit een oorlogsgebied bij Thüringen wilde ontsnappen en werd zij als jong meisje van 18 in een kamp met Russische soldaten geplaatst die Duitsland kwamen ‘bevrijden’. Ze heeft daar de meest verschrikkelijke dingen meegemaakt die zij nooit met andere mensen heeft kunnen of willen delen.

Het niet kunnen delen van zulke afschuwelijke ervaringen die zij meemaakte als jong meisje in de oorlog, heeft haar gemaakt tot wie ze is geworden: een bijzondere vrouw, die altijd klaar stond voor haar buren . Een vrouw die als verpleegkundige door haar patiënten geliefd werd. Een vrouw die actief  was  voor de bescherming van dieren en daar ook prijzen van erkenning voor heeft gekregen.

Zij was een vrouw die na de Tweede Wereldoorlog als Trümmerfrau (letterlijk puinruimster) gewerkt heeft en meegeholpen heeft aan de wederopbouw van Duitsland, maar zij was vooral een vrouw die haar dochter, schoonzoon en kleinkinderen altijd heeft ondersteund in goede en slechte tijden.

Het was voor mij als Surinaamse schoonzoon in het begin wennen om het verhaal van Tweede Wereldoorlog ook eens van een andere kant te horen. Tot dusver had ik het verhaal uitsluitend van één kant gehoord.

Ik ben namelijk moslim, en een deel van mijn familie komt oorspronkelijk uit India. Een ander deel van mijn familie is Joods, waarvan een deel dus in de tweede oorlog in de vernietigingskampen van Nazi-Duitsland is vermoord.

De grootste les die mijn schoonmoeder ons en haar kleinkinderen heeft geleerd is dat onze kleur, ons geloof of ons ras voor haar niet belangrijk waren. Zij was een echte grootmoeder die dag en nacht klaar stond voor ons en zielsveel van ons hield, en waar uiterlijkheden geen enkele rol voor haar speelden.

Onze zoon Abdurrauf (moge God’s Barmhartigheid met hem zijn) stierf toen hij 15 jaar oud was aan Cystic Fibrosis (taaislijm ziekte) . Dit was dezelfde ziekte waaraan Martin, het jongere broertje van mijn vrouw, aan stierf toen hij zes maanden oud was. Voor mijn schoonmoeder was dit een zeer traumatische ervaring, temeer omdat de artsen bij de geboorte van haar zoon via een keizersnede haar ook meteen –ongevraagd-  hadden gesteriliseerd. Meer dan twee kinderen via een keizersnede zou volgens de artsen toen namelijk niet mogelijk zijn geweest.Het verliezen van haar zoon en geen kans hebben op het krijgen van kinderen was voor haar dan ook heel zwaar.

Traumatische ervaringen van de Tweede Wereldoorlog, het verliezen van je kind en het niet kunnen praten over deze gevoelens, gaat je niet in de koude kleren zitten. Tijdens haar huwelijk werd het haar soms ook te veel. Op een regenachtige dag zei ze dat het haar teveel werd en dat zij wegging om van de brug te springen. Waarop mijn schoonvader dan ook heel droog zei:”Margret, vergeet je paraplu niet mee te nemen, het regent”. Deze humor, die zowel mijn schoonvader en schoonmoeder had, maakte het leven maakte het leven, dat soms niet eerlijk was, voor hen grappig en dragelijk.

Mijn schoonmoeder was streng katholiek opgevoed, maar wilde niets meer met de kerk te maken hebben. Mijn zoontje Abdurrauf (heel bewust moslim) zei toen hij negen jaar oud was op een dag tegen zijn oma:  “Oma, als ik naar de hemel ga, dan kom ik u met de fiets bezoeken”. Al was oma christen en hij moslim, zij zou in de Hemel zo dichtbij zijn dat je volgens hem gewoon bij elkaar met de fiets op bezoek kon komen.

Dit is het levensverhaal van een eenvoudige vrouw, waar haatpredikers van moslimzijde en haatreders uit diverse politieke partijen iets van zouden kunnen leren: dat uiteindelijk liefde voor elkaar, ongeacht het verschil in religie of afkomst, mogelijk is, en dat de angst en haat voor het vreemde overwonnen kan worden als we elkaar gaan zien als een echte familie.

Abdullah Haselhoef, schoonzoon van  Margret Fritz