Broeders in mensheid – Juz’ 9

‘Kijk dan hoe het einde was van de verderfbrengers. … “[S]tel orde op zaken en volg niet de weg van de verderfbrengers.”’ (7:103 en 142)

De negende juz’ staat vol vermaningen en terechtstellingen, niet zelden gebruikt tegen hedendaagse tirannen. ‘Hoe maak je daar nou een inspirerend verhaal van?’ Dacht ik bij mezelf.

Enkele weken terug was ik bij een conferentie over ‘Mahdaviyat’, oftewel het geloof in de Mahdi, Mahdiïsme. Vrees niet, ondergetekende sjiiet zal geen bekeringspoging doen. Omdat de spreker in het Verenigd Koninkrijk actief is in de interreligieuze dialoog, en ikzelf in de intrareligieuze dialoog, stelde ik hem de vraag hoe hij het voeren van deze dialogen plaatst in het licht van Mahdaviyat. De spreker, Dr. Shomali, gaf als antwoord dat het voeren van dialoog het meest natuurlijk voor de mens is om te doen en het bijeenbrengen van mensen met al hun verschillen bijdraagt aan het creëren van een klimaat waarin de Mahdi zou kunnen worden welkom geheten. Terwijl alle woorden en handelingen die mensen uit elkaar drijven dit juist tegenhouden. Om het nou iets minder sjiitisch te maken zouden Dr. Shomali’s woorden kunnen worden samengevat als: de heilstaat komt alleen tot stand in een plurale en inclusieve samenleving.

Interessant genoeg refereerde de spreker aan de juz’ van vandaag als voorbeeld. ‘Zelfs naar Fir’aun zond God Moesa om het gesprek aan te gaan’ (zie 7:103). Als je daar dan op voortborduurt en bedenkt dat Moesa Haroen meekreeg omdat laatste welbespraakter was, dan werd er toch best moeite gestoken in die poging tot erkenning. En dat is belangrijk, misschien in de hedendaagse geglobaliseerde wereld zelfs wel belangrijker dan ooit. Mensen zijn immers niet hetzelfde. Denken anders en hebben verschillende opvattingen en wereldbeelden. Ook dat is onderdeel van Gods plan zou je kunnen zeggen, Hij heeft geen eenheidsworst beoogd. Geen ‘oemma’ die uit volledig gelijkdenkenden en -gelovigen bestaat. In de juz’ van vandaag vinden we daarover terug:

‘En wij splitsten hen op in twaalf stammen, als gemeenschappen. En Wij openbaarden aan Moesa, toen zijn volk hem om water vroeg: “Sla met je staf op de rots.” Toen ontsprongen daaruit twaalf bronnen, waarvan elke groep mensen wist waar ze moesten drinken. …’ (7:160)

Die dialoog binnen dezelfde geloofsgroep is natuurlijk minstens zo belangrijk als naar de bredere samenleving. Mensen wonen immers niet meer als gescheiden volkeren naast elkaar, maar door elkaar en met elkaar. Inter en intra. Bovendien is de bedoeling van de scheiding in verschillende gemeenschappen in bovenstaand vers niet geweest om mensen uit elkaar te drijven en tegen elkaar op te zetten. Het doel van diversiteit in de schepping is elkaar naar een hoger niveau tillen:

‘O mensen, Wij hebben jullie uit een man en een vrouw geschapen en Wij hebben jullie tot volkeren gemaakt opdat jullie elkaar zouden kennen. De voortreffelijkste van jullie is bij God de godvrezendste. God is wetend en welingelicht.’ (49:13; juz’ 26)

Wat weer mooi terugkoppelt aan de juz’ van vandaag:

‘De gelovigen dat zijn slechts zij van wie de harten vol ontzag zijn wanneer Gods naam vermeld wordt …’ (8:2-3)

Enzovoorts. Laten we met elkaar streven naar godvrezendheid en ook naar gemeenschapszin, voorspoed en vooruitgang. De maand Ramadan is daar bij uitstek geschikt voor, en heb je er moeite mee het gesprek aan te gaan met iemand die misschien niet zo denkt of gelooft als jij, onthoud dan altijd de woorden van Ali: ‘Als iemand niet je broeder is in geloof, dan is hij je broeder in de mensheid.’

Dit is deel 9 van Jouw Dagelijkse Dosis. Iedere dag in de Ramadan schrijft een team van schrijvers een reflectie over de juz’ die praktisch de hele oemmah die dag leest. Alle lezers worden uitgenodigd hetzelfde te doen, en hun eigen reflectie op de juz’ van de dag in de reacties te plaatsen.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Arjen Buitelaar

Arjen is historicus en religiewetenschapper. Hij is medeoprichter van Su-Shi Intrafaith Dialogue, een platform dat de ontmoeting en het gesprek tussen moslimgemeenschappen onderling stimuleert. Eerder deed hij onderzoek naar hoe sjiieten in Nederland zich verhouden tot religie, etno-nationaliteit en nieuwe nationaliteit. Momenteel is hij bezig met onderzoek naar rituelen onder sjiieten in Nederland.

Lees andere stukken van Arjen