Doodmoe en volmaakt gelukkig – Juz’ 17

Mijn favoriete foto van mijzelf is verre van flatteus. Ik zie er doodmoe uit. Mijn hoofddoek zit scheef. Mijn hele gezicht lacht, maar mijn ogen zijn half gesloten en ik kijk schuin naar beneden in plaats van naar de camera. Mijn man, die naast me staat, lacht ook. Hij is er wel in geslaagd om zijn ogen open te houden voor de foto, maar hij moet duidelijk nog wennen aan zijn kaalgeschoren hoofd. Het is geen toeval dat we er zo uit zien en het is al helemaal geen toeval dat dit mijn favoriete foto is. De foto is namelijk gemaakt aan het einde van onze Hadj. Op de achtergrond staat de Kaaba. We hebben zojuist de laatste Tawaaf (omwenteling) verricht die nodig is om de pelgrimstocht te voltooien. Zelden heb ik mij zo moe en tegelijk zo gelukkig gevoeld als toen.

Juz’ 17 beslaat twee hoofdstukken uit de Heilige Koran: soerat al-anbiya en soerat al-hadj. Die tweede voert mij terug in mijn herinneringen. Het is inmiddels al weer bijna acht jaar geleden, maar ik denk nog vaak terug aan onze pelgrimsreis. Ik was nog niet zo lang moslim en mijn man en ik waren ook nog niet zo heel lang getrouwd. Het idee om op Hadj te gaan was spontaan opgekomen. Terwijl de datum van onze vlucht dichterbij kwam, werd ik een beetje nerveus. Ik keek er enorm naar uit, maar stiekem zag ik er ook een beetje tegen op. Zou het niet te druk, of te moeilijk zijn? Zou ik het wel aankunnen?

Eenmaal aangekomen, leek de heilige stad een complete chaos. Niets ging zoals gepland tijdens onze reis, maar al snel gaven we ons daar helemaal aan over. Wonder boven wonder kwam alles ook altijd weer goed. Ook toen één van onze reisgenoten, die geen woord Arabisch sprak, de groep kwijt raakte. Midden in Mina, waar miljoenen pelgrims door elkaar lopen, allemaal in dezelfde witte kleren. We hebben nog een hele tijd naar hem gezocht, maar konden hem niet vinden. Mobiele dekking was er niet. Het enige wat we konden doen was teruggaan naar ons hotel en erop vertrouwen dat God hem veilig bij ons terug zou brengen. En dat gebeurde ook. Vele uren later kwam hij aangereden, zittend achterop bij een lokale scooterrijder die gelukkig ons hotel kende en wist waar het lag.

Ook fysiek was het soms best zwaar, al was het maar door het slaapgebrek dat we opbouwden. Maar iedere keer als we er bijna doorheen zaten, of als iemand ziek werd, slaagden we er met zijn allen in om door te zetten en alle vaste onderdelen van de Hadj uit te voeren. En juist omdat we besloten hadden om alles los te laten waar we ons normaal zorgen over maakten en omdat we probeerden om ons volledig over te geven, kregen we een innerlijke rust die we daarvoor zelden hadden ervaren. Die overgave leidde uiteindelijk tot een onbeschrijflijk mooi gevoel.

Dit alles culmineerde in die ene foto, waarop mijn man en ik er zo belabberd, maar ook zo gelukkig uitzien. Iedere keer als ik mijn album te voorschijn haal en naar die foto kijk, komt dat gevoel weer even terug. Ook op de eerste dag van de maand Ramadan heb ik nog even naar die foto gekeken. In sommige opzichten lijkt het vasten een beetje op de Hadj. Ieder jaar kijk ik er naar uit en zie ik er stiekem ook een beetje tegen op. Zou ik het wel aankunnen? Zou het niet te moeilijk zijn dit jaar, met het warme zomerweer? En uiteindelijk gaat het altijd makkelijker dan ik van tevoren had durven hopen.

Er zijn veel redenen om te vasten. Sommige moslims willen hun dankbaarheid tonen aan God. Voor anderen gaat het om een strijd tegen het ego. Wat ik misschien wel het mooiste vind aan de vastenmaand, is dat je iedere keer weer merkt dat als je je overgeeft aan God, Hij je boven jezelf laat uitstijgen. Of het nu gaat om iets relatief simpels als een tijd lang niet eten en drinken, of om dingen die nog veel belangrijker zijn, bijvoorbeeld om er echt te zijn voor anderen als ze je nodig hebben.

Allahu ‘Alem. En Allah weet het, het beste.

Dit is deel 17 van Jouw Dagelijkse Dosis. Iedere dag in de Ramadan schrijft, presenteert of declareert een team van gasten een reflectie over de juz’ die praktisch de hele oemmah die dag leest. Alle lezers worden uitgenodigd hetzelfde te doen, en hun eigen reflectie op de juz’ van de dag in de reacties te plaatsen.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Margreet van Es

Margreet van Es werkt al postdoctoraal onderzoeker in de religiewetenschap aan de Universiteit Utrecht. Ooit studeerde zij geschiedenis in Leiden. Omdat ze de Nederlandse winters niet koud genoeg vond, is zij vervolgens acht jaar lang tussen de Noorse fjorden gaan wonen. Daar promoveerde ze aan de Universiteit van Oslo. Onlangs schreef ze een boek over de wisselwerking tussen stereotiepe beeldvorming over, en zelfrepresentaties van vrouwen met een islamitische achtergrond. Ze spreekt inmiddels vloeiend Noors en is gek op zalm en bruine kaas, maar kan nog steeds niet skiën. En dus kwam ze toch maar weer in Nederland wonen. Haar lievelingsgerecht is chicken jalfrezi.

Lees andere stukken van Margreet