Na een lange tijd zoeken, vond ik dus eindelijk een baan op redelijk niveau. Dan heb ik het over een baan waarbij ik mijn jas kon ophangen, zonder bezorgd te zijn dat de oordopjes uit mijn jaszak weggeritst zullen worden. Vooraf had ik begrepen dat een nette spijkerbroek en een overhemd genoeg was om met de bedrijfscultuur mee te gaan en ik had ook een nette baard laten staan om mijn offerfeest-swag nog enige tijd te kunnen continueren. Nou leuk, nieuwe uitdaging…!
Eenmaal op locatie aangekomen, viel het me al snel op dat ik het jongste personeelslid was, en de enige persoon met een beetje pigment op het gezicht. Ik had ook al snel in de gaten dat mijn offerfeest-swag in vergelijking met de klederdracht van mijn 55+ collega’s overkwam als ‘straight outta Compton-ghetto style’, ondanks dat ik netjes een overhemd droeg. Ik stelde mij voor, leerde hoe ik moest kopiëren en hoe ik koffie uit een apparaat kreeg en volgde instructies. Leergierig en ijverig als ik ben, deed ik vooraf heel wat research over de onderwerpen die wij zouden behandelen, en speculeerde ik vooraf al wat ik zou doen met mijn eerste loon. Maar met één ding hield ik geen rekening…
Stipt om 12:30 schijnen al mijn collega’s naar het bedrijfsrestaurant te gaan om lekker te eten en te kletsen. Hoewel ik wat boterhammen bij me had, wilde ik van het moment gebruik maken om mijn collega’s beter te leren kennen en besloot ik dus om mee te gaan. Dit zou uiteindelijk de grootste uitdaging van het werk blijken. Ik wist namelijk totaal niet wat de Nederlandse eet-etiquette was en mijn enige publieke vertoning op het culinaire gebied, bestond uit het eten van shoarma-schotels en het drinken van ayran met de plaatselijke allochtonen.
Ik kende dus alleen de Turks-islamitische eet-etiquette en die gaat als volgt: je wast je handen, je zegt bismillah (in naam van God), je eet zittend (vroeger op de grond), je eet met je rechterhand, je eet van de randen van het bord en van hetgeen wat voor je ligt (als er collectief van een schaal/bord wordt gegeten), en het liefst eet je tot er geen kruimel of stukje rijst overblijft. Maar hoe gaat dit in het Nederlands?
Een beetje soep, een kom met salade en een sneetje bruinbrood. Het moet wel lukken om dit te eten toch? Stiekem keek ik af van mijn directrice en een andere collega. Maar beiden hadden andere voedselwaren en aten in andere tempo’s. Eerst mijn directrice die haar brood netjes smeerde en vervolgens met mes en vork in stukken sneed. Aha zei ik, dus brood moet je snijden. Voorzichtig sneed ik mijn lege bruinbrood met harde korsten. Mijn andere collega daarentegen, had geen beleg op haar brood en brak het in stukjes met haar handen. Verrek! Welke is nou juist? Ik trok de conclusie dat een leeg brood met handen en een belegd brood met mes en vork verdeeld moest worden en dus ging ik door met mijn handen. Een beetje schamend en blozend, heb ik enkele dagen doorgebracht. Na drie dagen zag ik voor het eerst een allochtoon in het restaurant en ik zag zijn ogen glinsteren toen hij mij zag. I know how you feel bro…
Lang verhaal kort gemaakt: ik ben de etiquette nog steeds aan het leren. Maar dat is niet het doel van dit verhaal. Ik weet dat er in mijn kring veel meer mensen zijn die te weinig autochtone vrienden hebben en die later ook een cultuurshock zullen beleven wanneer ze op de werkvloer komen. Bereid je nu al voor op dit soort dingen en durf buiten je oevers te treden en contact te maken met anderen. Ik had zelf weinig voorbeelden die mij voorgingen op het gebied van universitair werk, maar de komende generaties zullen meer voorbeelden hebben. Benut deze kennis dan ook! En ik? Ik zal de komende tijd ‘veilige’ etenswaren halen en heel veel observeren. Wie weet, misschien val ik hierdoor zelfs af.
Afbeelding: pixabay.
Mehmet Aslan
Mehmet Aslan is afgestudeerd antropoloog die zijn culturele straatbagage nog niet helemaal van zich af heeft weten te schudden. Hij voelt zich af en toe de spreekwoordelijke vreemde eend in de bijt, maar is er niet bang voor om dit ironisch in te zetten. Deze geboren Rotterdammer, die traditioneel is opgevoed, probeert zijn plek te vinden binnen de maatschappij en creëert een eigen hokje als hij ergens anders niet in past.Lees andere stukken van Mehmet
6 Reacties op "Verdwaald in de kantine"
Leuk geschreven!
Ja, een sneetje brood met kaas als broodbeleg chique eten met mes en vork, maar na toilet bezoek niet je handen wassen. Of juist omdat je na toilet bezoek je handen niet wast, je sneetje brood met mes en vork eten.
Maak contact met je voedsel. Teveel afstand naar je voedsel is niet goed. Voordat wij gaan eten wassen wij altijd onze handen met zeep en water. Ook met visite, net voor het eten, gaat iedereen massaal hun handen wassen. Op tafel hadden we een kom met citroen water en een schoteltje met een nat washandje erop en een schone handdoek. Als kind ging ik met een “el yikama tasi” langs de volwassene gasten.
http://abihayatsergisi.com/wp-content/uploads/2013/abihayat/92-1.jpg
Maar nu? Nu zitten Turken op stoelen en banken (slecht voor je benen) en niet zoals vroeger op de grond (zie plaatje hierboven), nu eten mensen alles met mes en vork en hebben ze een servet naast hun bord.
Ik heb altijd met autochtonen gewerkt, was ook zelf in de minderheid, maar heb mij nooit aangepast. Waarom zou ik? Ik doe wat ik wil. Als ik mijn boterham met mij handen wil eten dan doe ik dat. Ik zag zelfs iemand een kippenbout met mes en vork eten, ik dacht waarom doe je zo moeilijk? Nee, niets voor mij. ;-)
De hierboven ‘El yikama tasi’ wat wij gebruikten voor het eten of bij rituele wassingen voor het gebed of gewoon om je handen te wassen, is er niet meer. Bepaalde gewoonten en gebruiken verdwijnen gewoon.
Maar nu een andere vraag. Volgens de etiquette eten mensen met mes en vork, en dan de vork in je linkerhand en rechts je mes. Stel dat iedereen zo eet aan tafel. Doe jij dan mee? Omdat je je moet aanpassen? Hoever ga je mee aan de eettafel? Wij moslims eten met rechts. Hou je je dan aan de islamitische soenna of aan de etiquette?
Weegt de sociale druk zwaarder dan de islam? Waarom zou je je moeten schamen?
Als je weet wie je bent, wat je bent, dan hoef je je toch geen zorgen te maken met wie je aan tafel zit? Je blijft gewoon trouw aan de islam.
@meliha,
Amerikanen eten met de vork in de rechterhand, mes op bord, en switchen indien er gesneden moet worden (vork links, mes rechts), maar switchen daarna dan weer terug.
Misschien is dat de oplossing? Toch rechts(handig) eten met (mes en) vork?
Overigens denk ik dat het voor velen weinig uit zal maken hoe je (traditioneel/cultureel) eet. Mij in ieder geval niet. Bij mij is het of iemand boert, smakt of spreekt met voedsel in de mond.
Harold@
Mensen als jij hebben er geen problemen mee. Mensen als ik hebben er geen problemen mee. Ik ken mijzelf en doe wat ik wil. Ik kijk niet om mij heen van wie wat doet. Ik doe gewoon mij ding. Niemand staat boven mij. Laat mensen zich maar aan mij aanpassen. Waarom zou ik mij moeten aanpassen? Omdat ze bij de dominante KULTURRR horen? Omdat ze in de meerderheid zijn? Not! Ik ga mijzelf toch niet in een afhankelijke positie wringen?
Maar mensen als Mehmet staan niet stevig in hun schoenen, raken er van in de war en schrijven er een stuk over. Dat soort mensen zijn onzeker en willen graag bij de groep horen. Door hun gedrag te spiegelen hopen zij op acceptatie.
“Eerst mijn directrice die haar brood netjes smeerde en vervolgens met mes en vork in stukken sneed. Aha zei ik, dus brood moet je snijden. Voorzichtig sneed ik mijn lege bruinbrood met harde korsten. Mijn andere collega daarentegen, had geen beleg op haar brood en brak het in stukjes met haar handen. Verrek! Welke is nou juist? Ik trok de conclusie dat een leeg brood met handen en een belegd brood met mes en vork verdeeld moest worden en dus ging ik door met mijn handen. Een beetje schamend en blozend, heb ik enkele dagen doorgebracht.”
Best wel triest eigenlijk. Mensen die geïndexeerd zijn op anderen. Hij heeft een minderwaardigheidscomplex. Hij durft zichzelf niet te zijn. Hij is bang voor afkeuring en afwijzing. Hij heeft geen zelfvertrouwen. (OK nu is het wel genoeg, o nee wacht..)
En het ergste is dat hij zich schaamt en gaat blozen.
Wees gewoon jezelf en heb sch**t aan anderen. No hard feelings..
Ik krijg altijd de gruwel van Turkse mannen die zich zo onderdanig gedragen naast een Hollander. Dan zijn ze geen Mehmet meer, maar ineens de Turk, de allochtoon, de ander.
Ze worden zo klein als mevrouwtje theelepel. Klein, kleiner, kleinst. Je ziet ze letterlijk verkrimpen van de schaamte en de angst.
Je hoeft je niet te schamen, je hoeft niet te blozen. No hard feelings..