Voorpagina Algemeen, Geschiedenis, Opinie, Politiek, Racisme

Baudet’s Forum voor Democratie is geen blijvertje

De meeste aanhangers van Thierry Baudet die naar een toespraak van de voorman van de extreemrechtse politieke partij Forum voor Democratie (FvD) luisteren, zullen waarschijnlijk met regelmaat naar hun smartphone grijpen, om te googlen naar de betekenis van de woorden die hij gebruikt tijdens zijn speeches.

Tegelijkertijd lees ik ook teksten van doemdenkers op mijn Facebook-tijdlijn die denken dat het fascisme (of zelfs het nazisme) Europa zal overnemen – of dit zelfs al zou hebben gedaan – en verwijzen daarbij in hun betoog steevast naar de jaren twintig en jaren dertig van de vorige eeuw.

Toegegeven, het populisme uit die tijd is tot op zekere hoogte vergelijkbaar met wat we zien in onze tijd. Maar de historische achtergrond is onvergelijkbaar.

In de jaren twintig en dertig werd Duitsland – of beter gezegd de Republiek van Weimar – geconfronteerd met de nasleep van de Eerste Wereldoorlog. De burgers van deze republiek leden ernstig onder het verstikkende Verdrag van Versailles opgelegd door de geallieerden, en dat diepe armoede en vernedering bracht met torenhoge werkloosheid. In aangrenzende landen in Centraal-Europa was het niet beter gesteld, aangezien er ook sprake was van een diepe economische crisis overgewaaid uit de Verenigde Staten.

Bittere armoede en uitzichtloosheid, in combinatie met totale vernedering afkomstig van het Verdrag van Versailles, waren later de voedingsbodem voor het nazisme en fascisme. Het volk snakte naar een oplossing voor hun misère en vernedering, en waren bereid om naar iedereen te luisteren die hen hieruit een uitweg bood. De rest is geschiedenis.

Als we kijken naar het heden, dan kunnen we allereerst constateren dat er in het Westen nauwelijks meer sprake is van bittere armoede en uitzichtloosheid, althans niet in vergelijking met de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. En van vernedering door toedoen van een verdrag is in het heden al helemaal geen sprake.

Dat laat niet onverlet dat een aantal partijen in Europa dwepen met fascistische ideeën, en dat, electoraal gezien, niet onverdienstelijk doen. Maar ondanks hun relatief grote aanhang – voornamelijk ontstaan uit onvrede met de gevestigde partijen – krijgen deze partijen (uitzonderingen daargelaten) geen voet aan de grond in het centrum van de macht. Deze partijen blijken vaak geen ‘blijvertjes’ te zijn. In de meeste gevallen zijn ze na vier jaar alweer van het politieke toneel verdwenen, of eindigen in de oppositie, zoals bijvoorbeeld de PVV en Front National.

Dat een machtsgreep van deze extreemrechtse partijen nog altijd op zich laat wachten, heeft te maken met het feit dat de onvrede bij mensen in onze tijd vooral gaat om het in standhouden van secundaire basisbehoeften, wat onvergelijkbaar is met de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw, toen de politiek worstelde om simpelweg in de primaire basisbehoeften van burgers te voorzien, met alle gevolgen van dien.

Daarnaast is de menselijke waardigheid in onze tijd redelijk behouden gebleven, in vergelijking met de nasleep van de Eerste Wereldoorlog, toen de Duitsers zwaar vernederd werden.

Wanneer mensen (weer) controle hebben over hun basisbehoefte, dan zal de noodzaak van het volgen van het populisme langzaam wegebben, en zal de kiezer zich weer wenden tot gevestigde partijen. We zagen dat bij LPF. Maar we zien dat ook nu bij de PVV en Front National, die, ondanks monsterzeges tijdens verkiezingen, maar geen voet tussen de deur krijgen in het politieke epicentrum.

Voor de LPF was de grote politieke overwinning – onder leiding van wijlen Pim Fortuyn – tegelijkertijd ook het begin van het einde. De nieuwe politieke partij FvD moet zich nog bewijzen, maar ik verwacht ook dat deze partij geen blijvertje zal blijken te zijn. De partij en haar kandidaten, inclusief Thierry Baudet, hebben nog niets bewezen, als het aankomt op het dragen van politieke verantwoordelijkheid.

Als de partij van Baudet niet de sociale onvrede in de samenleving – genegeerd door gevestigde partijen – kan wegnemen, dan zal hun politieke achterban zich op den duur gaan afvragen wat de toegevoegde waarde is van deze partij in het politieke landschap en uiteindelijk in hun dagelijkse leven. Daarnaast zijn een aantal speerpunten van FvD, zoals Nexit en de totale stop van migranten, niet realistisch en praktisch onuitvoerbaar.

Ik maak me daarom niet al te veel zorgen. Houd dus geduld en hoop mensen.

Karim Mohajir heeft logistiek & economie aan Hogeschool Haarlem en Privaatrecht gestudeerd aan de UvA. Hij is geboren en getogen in Zaandam en in de gemeenschap vooral bekend als jurist van de toenmalige Poldermoskee. Daarnaast is hij voor veel particulieren en ondernemers het juridische aanspreekpunt als het gaat om allerlei juridische kwestie en schroomt hij niet om bij tijd en wijlen het debat op te zoeken. Gas geven op een nat wegdek waar anderen op hun remmen trappen en als enige naar rechts lopen waar anderen massaal naar links marcheren illustreert bij tijd en wijlen zijn onderscheidend eigenzinnig karakter. Zijn inzet voor zwakkeren en hulpbehoevenden in de samenleving, goede doelen en een luisterend oor voor eenieder die zijn hart wil luchten, maken hem, een actieve wielrenner in zijn vrije tijd, tevens een warm mens.

Lees andere stukken van Karim