Voorpagina Ervaringen, Interviews, Politiek

Petra Stienen: “Ik wil beide kanten laten zien”

Terwijl het Tahrir-plein dag na dag drukker werd en langzaam maar zeker de bestaande machtstructuur in Egypte – met Hosni Mubarak aan het hoofd – scheuren begon te vertonen, zochten de actualiteitenprogramma’s in Nederland naarstig naar deskundigen om de ontwikkelingen te kunnen duiden en toelichten. Petra Stienen, auteur van het boek ‘Dromen van een Arabische lente’, vertelde vol passie over de mens achter de gebeurtenissen. In  één week tijd schoof ze drie maal aan bij Pauw&Witteman. “Ik heb zelfs nog meer verzoeken af moeten zeggen,” vertelt ze aan WijBlijvenHier.

Egypte

“Ik heb een sterke emotionele band met Egypte. In 1987 bezocht ik Egypte voor het eerst. Ik heb er in totaal bijna 6 jaar gewoond. Ik heb er gewerkt als reisleider, voor diverse bedrijven en als diplomaat en mijn dochter is er geboren. Dus zowel professioneel als persoonlijk speelde een belangrijk deel van mijn leven zich daar af. Ik zou het bijna ‘mijn tweede vaderland’ noemen, maar dat klinkt zo pretentieus. Eigenlijk heb ik een omgekeerde reis gemaakt als die van veel bezoekers van WijBlijvenHier; ik was dáár een soort ‘diplomatieke allochtoon’.”

“Op de middelbare school heb ik een werkstuk over de Islam gemaakt; dat zorgde er vooral voor dat ik daar nóg meer over wilde weten. Ik heb veel interesse in hoe een religie door mensen wordt gebruikt als een moreel kompas. Daarnaast heb ik een voorliefde voor taal en houd van het ontdekken van verschillende culturen. Door Arabisch te studeren had ik al die drie gebieden in één keer. Ik ben geïnteresseerd in de overeenkomsten tussen de verschillende religies. Bij mijn katholieke tantes stond vroeger wijwater in de kast, nu zie ik moslims op luchthavens lopen met jerrycans ZamZam-water uit Mekka.”

“In Egypte heb ik wel diverse vrienden die tegen me zeggen: “u bent moslim zonder dat u het weet”. Ik antwoord dan met “God is één en er is geen dwang in de religie,” met een knipoog. Ik herken in hun geloofsbeleving wel veel van mijn eigen achtergrond maar hoef daar geen label op te plakken. Godsbesef is voor mij erg belangrijk in de privé-sfeer, maar ik heb niet de behoefte om dat in een bepaalde context uit te dragen.”

Revolutie?

“De recente gebeurtenissen in Egypte noem ik eerder een ‘omwenteling’ dan een revolutie; Mubarrak is weg maar veel van het oude regime is er nog. Wel is er sprake van vooruitgang. Het is essentieel dat de hele wereld nu weet wat een verschrikkelijke regimes in deze regio aan de macht zijn – niemand kan dat meer ontkennen. En dat mensen snakken naar vrijheid en een normaal menselijk bestaan. Hopelijk kunnen we ook langzaam af van het beeld dat er in het Midden-Oosten twee soorten maatschappijen zijn: een waarbij een dictator heerst en een waarbij chaos heerst. Met deze ‘Arabische lente’ ontstaat er hopelijk ook een middenweg. Het kan echter nog wel enkele decennia duren voordat er in Egypte echt sprake van blijvende vooruitgang is. Bij elke grote verandering hoort nu eenmaal een periode van onzekerheid.”

Nederland

“Ook in Nederland merken we enkele positieve gevolgen. Zo zie je de laatste weken, naast de klassieke deskundigen, dat ook mensen zoals Abdelkader Benali en Sabri el Hamus worden uitgenodigd. Er is nu een enorme diversiteit aan stemmen en gezichten op tv. Eerst werd met dergelijke mensen vooral stilgestaan bij de vraag of ze wel Nederlands genoeg zijn, nu is hun kennis over Egypte en de Arabische wereld ineens erkend als een kwaliteit. Nu mogen ze vol passie en met betrokkenheid vertellen over hún Egypte en het welzijn van hun familie aldaar.”

“Mijn bijdrage is hopelijk de combinatie van kennis én betrokkenheid. Natuurlijk kan ik ook een afstandelijke, geopolitieke analyse van de situatie geven, maar waar het om gaat, is dat er in Egypte grote groepen mensen zijn die schreeuwen om verandering. Daar moet je ook met een menselijke bril naar kijken. Ik heb drie jaar geleden in mijn boek de stelling ingenomen dat er in de Arabische wereld veel stemmen zijn die wij in de media niet terughoren. Ik ben er veel mensen tegengekomen die dromen van verandering. Dat is mijn observatie. Ik vind dat prachtig om te zien. Het is belangrijk om dan in de media te kunnen laten zien dat zo’n onderwerp je raakt en dat je er tegelijkertijd weloverwogen over kan spreken. Ik denk dat ik daarom ook zo vaak, bijvoorbeeld door Pauw&Witteman, wordt gevraagd.”

Reacties

“Niet iedereen reageert positief; sommigen vinden het lastig dat een Nederlandse vrouw zich zo betrokken voelt bij iets waar zij niets mee hebben. Ik begrijp wel dat veel mensen op basis van de media een eendimensionaal beeld hebben van moslims en er is ook veel mis in de Arabische landen, denk aan kennisachterstand, gebrek aan vrijheden en de manier waarop met vrouwen om wordt gegaan. Ik wil echter beide kanten laten zien: ook spreken over Mohammed die kinderarts is, of een kleuterschool in de straat waar ik in Cairo woonde. Soms krijg ik kritische reacties en daar loop ik niet voor weg. Ik weet wat ik vind en waar ik voor sta; daar wil ik best een goede en beschaafde discussie over voeren. Anderen leveren kritiek op een manier en met een taal waar ik liever geen aandacht aan wil schenken. Een quote die mij erg aanspreekt in deze context: een wijs mens laat zich leiden noch door kritiek noch door lof.”

Volg Petra Stienen op twitter

Nourdeen Wildeman is een Nederlander van christelijke komaf die op 24 jarige leeftijd moslim is geworden. Nourdeen is oprichter en voorzitter van Stichting as-Salaamah wal'Adaalah.

Lees andere stukken van