
Het jarenlang niet volgen van zijn gevoel en luisteren naar anderen leidde tot depressies en paniekaanvallen. Said vertelt hoe hij zijn leven moest omgooien en oude relaties moest verbreken om weer gelukkig te zijn.
Een gekke conclusie als je altijd hebt geleerd je nederig op te stellen. Ik kom er nu achter dat ik het gewoon altijd al beter wist en dat ik naar mijzelf had moeten luisteren. Ik heb altijd geloofd dat iedereen om mij heen wist wat goed voor mij was. Tot het niet meer voor mij werkte en ik allemaal labels kreeg (depressie, angststoornis) van mensen ‘die het beter wisten’.
Toen alles goed was
Als kind deed ik altijd waar ik zin in had. Ik zorgde ervoor dat het leven ging zoals ik het wilde hebben. En als ik iets niet kon krijgen zeurde ik bij mijn ouders tot ik het kreeg. Niet alleen omdat ik vervelend was (want dat was ik) maar vooral omdat ik wilde zeggen wat in mij leefde.
Als ik geen zin had in Koranles zei ik dat tegen mijn vader. Als ik een fiets wilde, vroeg ik het gewoon. Als een tante vroeg of ik ook op haar khatam (twee uur durende religieuze reciteer sessie waar een zesjarige stil moet zitten) kwam antwoordde ik: ‘Nee’.
Toen ze naar de reden vroeg, zei ik: ‘Omdat ik daar geen zin in heb’. Ik vergeet haar blik niet. Ze kon het niet plaatsen. Vooral omdat ik dit soort dingen zei als zoon van een imam.
Ik deed dit niet om dwars te zijn. Ik deed namelijk vooral prank calls om dwars te zijn. Ik zei wat ik wilde omdat ik geen vrede kon hebben met mijn uren besteden op een manier die niet bij mij past. Mijn vrijheid en expressie waren alles voor mij en mijn autonomie stond voorop.
Gelukkig respecteerde mijn vader mijn wens om te stoppen met Koranles en kreeg ik de fiets die ik hem vroeg. De tante liep in een shock weg en probeerde mij verder niet te overtuigen. Ik respecteer dat.
Waar het mis ging
Later in mijn leven heb ik veel mensen gehad die mij wilden vertellen wat ik moest doen. Hoe ik moest leven. Wat belangrijk was. Wat normen en waarden waren. Wat ‘normaal’ was. Dat zeiden ze vooral omdat zij het ook maar ergens hebben gehoord.
Daar kwam ik achter toen ik vanaf mijn tiende jaar ongeveer 25 jaar lang heb geprobeerd te voldoen aan dat ideaalbeeld. Ik had een keurig baantje. Ik zei steeds minder wat in mij speelde en antwoordde beleefd met wat ik dacht dat de ander fijn zou vinden. Het voelde veilig redeneerde ik, onbewust.
Ik dacht: als ik iedereen tevreden kan houden dan hoor ik erbij. Dan ben ik gewaardeerd en ‘goed genoeg’. Ik deed dat en kreeg de mooiste complimenten: ‘wow, wat is hij netjes geworden’, ‘wat een respectabele jongeman’.
Saaie oude man
Terwijl ik mijn werkgever, partner (inclusief schoonfamilie van 400+), familieleden, ‘de Desi community’ probeerde tevreden te houden, begon ik mijzelf te missen. Ik miste de tienjarige jongen die altijd wel iets leuks verzon en allemaal leuke hobbies had. Hij moest terugkomen.
Ik was een saaie oude man geworden en ik was mijn autonomie kwijt. Het tevredenstellen van iedereen om mij heen gaf mij een gevoel van veiligheid. Die veiligheid was echter een schijnveiligheid.
Het is een schijnveiligheid, want wanneer men zichzelf verliest bij het zoeken naar gevoel van ‘community & inclusion’ kun je je onmogelijk veilig voelen.
Verantwoordelijk zijn
Op een gegeven moment besloot ik meer toe te geven aan hoe ik wilde zijn en wat ik wilde doen. Dat was het moment dat ik tegengas kreeg van de community waar ik zo van hield. Vanuit de desi community kreeg ik te horen dat ik ‘verantwoordelijk’ moest zijn. Lees: doe alles zoals wij dat ook altijd doen.
Als vervelende ooms iets zeiden, moest ik dat maar slikken. Zij waren immers vastgeroest in patronen. Dat moeten de jongeren maar accepteren. Van mijn partner kreeg ik dagelijks te horen dat ik ‘slecht was’, omdat ik niet voldeed aan de eisen en wensen. Van mijn werkgever kreeg ik te horen dat ik ‘wat steviger’ moest worden en minder gevoelig.
Allemaal verwachtingen die men ‘normaal’ vond maar die ik absoluut niet normaal vond. En de reacties vonden zij ‘gepast’ en ik vond ze totaal ongepast. Ik geloofde alle mensen echter wel. Ik dacht dat zij wel wisten wat ze deden en dat ik het aan het verkeerde eind had. Als een kind dat zijn hele leven verteld is dat hij niks waard is.
Afbraak mentale gezondheid
Zo belandde de ooit zo vrolijke prank-caller (sorry mevrouw Naaktgeborene) in een zware depressie met angstklachten en paniekaanvallen. Natuurlijk speelden meer factoren een rol bij de afbraak van mijn mentale gezondheid. Ik kwam namelijk ook uit een gebroken gezin en heb een zwaar verlies meegemaakt.
Maar als ik moet aanwijzen wat het zwaarst is voor de mentale gezondheid, is dat het verliezen van je autonomie, levenslust en dat je echt diep van binnen gelooft dat JIJ het aan het verkeerde eind hebt. Het geloof dat je het niet goed weet en dat je niet goed bent sluipt er langzaam in. Het gebeurt heel subtiel en kost jaren. Je hebt het niet door.
Er is geen punt in de tijd waar ik kan aanwijzen waar ik ben gaan geloven dat ik niet goed genoeg was. Dat ik het niet verdiende om er te zijn. Dat ik geen inbreng had in mijn leven, want mijn inbreng was fout, in de kern. De conclusie was dus: in de kern, ben ik fout. Paniekaanvallen volgden.
De paniekaanvallen waren voor mij een boodschap naar mijzelf: je moet echt gaan beginnen met leven, want dit is geen leven. Ik heb toen rustig moeten kijken naar wat er allemaal ‘langzaam’ mis is gegaan. Wat is er bij mij ingeslopen? Alles wat ik hierboven beschrijf dus.
Maar wat was dan de oplossing?
Liefhebbende God
De oplossing was om weer zelf te bepalen. Ik leerde dat mijn eigenaardigheden mijn kracht waren, ook als men het niet begreep en men streefde naar uniformiteit. Ik leerde dat ik er ook mocht zijn wanneer men mij niet goed genoeg vond. Ik ben immers gemaakt door een liefhebbende God.
Ik begon mijzelf weer leuk te vinden, ook als mijn partner mij niet accepteerde. Ik leerde dat mijn gevoeligheid mijn kracht was, ook als werkgevers het als zwakte zagen. Door mijn gevoeligheid wist ik namelijk verbanden te leggen waar anderen ze niet zochten en creëerde ik producten die lekker werkten. N
ieuwe vrienden vonden mijn humor en inzichten fijn en wilden er veel van weten. Ik kreeg vaak terug: jouw gedachtes helpen mij verder.Ik leerde kortom dat ik er dus wel toedeed. Ik leerde dat ‘hoe ik was’ precies goed was.
Ik leerde dat er mensen zijn wiens goedkeuring je niet zal krijgen, hoe hard je ook je best doet. Ik leerde dat er mensen zijn wiens liefde je krijgt, zelfs als je helemaal niks doet. Ik voelde mij weer beter en waardevol. Ik begon weer te denken als de prank caller en te genieten.
Leren vertrouwen
Ik heb er wel mijn oude omgeving voor moeten inruilen. Ik heb veel zogenaamde zekerheden moeten opgeven.
Ik heb de ‘zekerheid’ van een baan moeten opgeven en leren vertrouwen op de Rizk van Allah. Ik heb de ‘zekerheid’ van een community moeten opgeven en leren vertrouwen op de zorg en steun van Allah. Ik heb de ‘zekerheid’ van een relatie moeten opgeven en leren vertrouwen op de liefde van Allah.
Leren vertrouwen gebeurde niet slechts door er aan te denken. Het gebeurde doordat ik zware keuzes heb gemaakt die ik eigenlijk niet wilde maken. Ik was namelijk afhankelijk van mijn baan, community en partner. Ik moest van deze dingen ‘afkicken’ en leren leven.
Door de zware keuzes te maken, omdat ik geloofde in een beter leven, merkte ik ook verbetering. Ik hield altijd vast aan oude patronen omdat ik die kreeg van mensen ‘die het wel beter wisten’. Maar deze patronen werkten niet voor mij.
De zware keuzes kon ik maken omdat ik dacht: ‘maar wat als ik het juist aan het goede eind heb?’ Ik probeerde het. Het was lastig in het begin maar het heeft me een vrolijker mens gemaakt en ik heb er zin in! Ik gun het mijzelf. Ik gun mijzelf weer een leuk leven.
Eigen pad
Het is moeilijk om je eigen richting te volgen. Om te leven naar wat je diep van binnen voelt. Wanneer je dit te lang wegstopt kun je klachten van depressies en angststoornissen krijgen.
Ik voel mij niet schuldig dat ik jaren heb geleefd naar de idealen van anderen. Ik dacht oprecht dat zij het beter wisten en dat het goed voor mij was. Tot het niet meer goed voor mij was. Allah heeft ons allemaal uniek gemaakt en wij hebben een eigen pad te bewandelen.
We kunnen openstaan voor advies maar wij zijn verantwoordelijk voor ons eigen leven. Alleen wij weten wat de juiste keuzes zijn voor ons. Wij voelen diep van binnen wat we wél moeten doen, ook als de hele wereld ermee oneens is. Als kind voelde ik altijd wat ik wilde en ik leefde ernaar.
Ik was niet bang voor reacties van mensen. Ik was niet bang om alleen te eindigen. Ik leefde gewoon naar wat ik dacht dat goed voor mij was. Dat had ik moeten blijven doen en dat heb ik voorgenomen om vanaf nu te blijven doen. Ik wist het namelijk al die tijd beter.
De hele reis heb ik niet in mijn eentje gemaakt, ik heb er veel hulp voor gezocht van begripvolle vrienden, familie en therapeuten. Dit is mijn persoonlijke verhaal, mental health issues komen in verschillende vormen.
Wat voor mij werkt hoeft niet voor een ander te werken. Mijn uitdagingen kunnen heel anders zijn dan die van een ander. Maar voor zij die zich in mijn verhaal herkennen hoop ik dat dit nuttig was.
Dit artikel maakt deel uit van onze reeks rondom World Mental Health Day. Hiermee hopen we onderwerpen zoals depressie beter bespreekbaar te maken. Je bent niet alleen, ook tijdens de coronacrisis. Via deze website kun je meer info voor hulp vinden.
Volg ons op social media