Voorpagina Maatschappelijk, Politiek

Wat de extremisten in Nice en Avignon met elkaar gemeen hebben

close up photo of wooden jigsaw map

“Allahu akbar” zou de gek in Avignon geschreeuwd hebben. Er bleek niks van te kloppen. Het was ‘maar een verward individu’ en ‘slechts een nazi’. Alsof het daarmee minder erg is. De idioot in Nice zou zich wel beroepen op de islam.
Extreemrechts en zogenaamde ‘moslim’ extremisten hebben veel met elkaar gemeen. Moslim staat tussen aanhalingstekens omdat ze zich beroepen op de islam maar velen met mij ze niet als moslims beschouwen. Deze twee extremen staan weliswaar lijnrecht tegenover elkaar, maar ze zijn ideologisch gezien als twee handen op één buik.

Er zijn in ieder geval vier belangrijke overeenkomsten waar ik bij wil stilstaan.

  1. Beide marginale extreme groepen vinden dat moslims niet thuis horen in Europa.
    Het is evident dat rechtsextremisten moslims liever kwijt dan rijk zijn in Europa. Moslims zouden een bedreiging vormen voor de ‘waarden en normen’ en de ‘manier van leven’ van Europeanen. Ik ben nog steeds op zoek naar het lijstje waar moslims dan niet aan zouden voldoen. Bovendien is de islam al eeuwen in Europa en is het niet slechts iets van na WO II.
    ‘Moslim’ extremisten zien de aanwezigheid van moslims in Europa als een vergissing, want ze zouden hun identiteit verloochenen en assimileren. Moslims zouden alleen thuishoren in islamitische landen. Zolang de rechtsstaat en vrijheid in Europese landen intact blijft kun je hier echter volgens de zogenaamde ‘islamicity-index’ beter de islam belijden dan in landen waarin moslims de meerderheid vormen.
  2. Beide extremen vinden haat en geweld een legitiem middel om hun gelijk af te dwingen.
    Onder moslims is de uitspraak “degene die een onschuldig mens doodt, doodt de gehele mensheid” alom bekend.
    Je zult dan ook niemand vinden die denkt dat het plegen van aanslagen en het vermoorden van onschuldige mensen zal bijdragen aan het welbevinden van moslims en het imago van de islam. Toch worden we helaas geconfronteerd met mensen die geweld plegen in naam van de islam.
    Aanslagen door zogenaamde moslimterroristen zijn dan ook koren op de molen voor xenofobe politici, maar ook rechtsextremisten in de samenleving. Kijk alleen even op twitter en de haattweets vliegen je om de oren. Ook de man in Avignon zou onderdeel uitmaken van een extreme beweging.
  3. Beide extremen onttrekken zich aan het normale maatschappelijke verkeer en zetten zich af tegen de rechtsstaat.
    Er wordt vaak verwezen naar moskeeën en andere islamitische instellingen bij ‘deradicalisering’ of als er wordt gezocht naar organisaties die verantwoordelijk kunnen worden gesteld. De ervaring leert echter dat mensen met terroristische motieven niet te vinden zijn in moskeeën. De gemeenschappen laten zulke ideologieën namelijk niet binnen. Deze organisaties zouden we juist als bondgenoot moeten beschouwen in de strijd tegen het radicalisme. Veel maatschappelijk betrokken moslims proberen problemen in de samenleving, zoals discriminatie en uitsluiting, op te lossen door constructief bij te dragen. Bijvoorbeeld via de politiek en media of op een andere legitieme manier. Veel moslims realiseren zich dat de grondrechten in Nederland er ook voor hen zijn. Extremisten verzetten zich hier juist tegen.
    Rechtsextremistische groeperingen zijn ook vaak ‘ondergronds’, ze zitten op schimmige webfora en nemen niet deel aan het normale maatschappelijke verkeer. Ze hebben ook een groot wantrouwen in instituties en de rechtsstaat of willen de vrijheden die we hebben alleen voor zichzelf claimen.
  4. Beide extremen interpreteren de Koran op dezelfde manier: zonder context en op een manier die hen zelf het beste uitkomt.
    Extremisten maken geen gebruik van leeswijzers. Elk weldenkend mens begrijpt dat je een boek niet kunt openslaan, de context rond een zin weg kunt denken om vervolgens conclusies te trekken. Dat is levensgevaarlijk en idioot. Maar dat is toch de manier waarop alle extremisten de Koran interpreteren. Er uithalen wat je bevalt en waar je je zieke geest mee kunt legitimeren en weglaten wat niet uitkomt. Mensen in beide kampen hebben dan ook vaak grote psychische problemen. Alleen wordt het bij de ene groep vaak genoemd en bij de andere groep bijna nooit.

Wat heeft de rest van de mensen met elkaar gemeen?

Er zit een hele grote groep van mensen tussen de extremen. Moslims, joden, christenen, niet-gelovigen, andersgelovigen: we willen allemaal vredig en in vrijheid samenleven. Onze manier van leven, denken en geloven mag dan misschien van elkaar verschillen (gelukkig maar!); we hebben allemaal behoefte aan dezelfde basale grondrechten.

Extremisten, van welke aard dan ook, vormen daar een bedreiging voor. En deze bedreiging wordt nog groter als we elkaar laten verdelen en deze zieke geesten laten bepalen welke beslissingen we nemen over grondwettelijke vrijheden.

Nurullah is voormalig voorzitter van NIDA

Lees andere stukken van Nurullah