Religie bestaat niet zonder de mens, maar Gods dienst bestaat ook niet zonder God – of je Hem nu Allah, Yahweh, Jezus of Haile Selassie noemt – tenzij je atheïst bent. Of ietsist, of alleen-geloof-in-zichzelf-hebbende, hedonistische postmodernist (uiteraard niet te verwarren met de zowel islamitische als feministische post-postmodernist), want dan denk je God helemaal niet nodig te hebben. (Sorry, vandaag moet alles gelabeld worden. Het is geloof ik labeldag.)
Zelf ben ik opgevoed met bovenriviers katholicisme . Hierin was een prominente plek ingeruimd voor het doopsel, de eerste communie en het vormsel, en tussentijds kregen we als kinderen behoorlijk wat verhalen mee over de verschillende profeten.
Ik raakte al snel de tijdslijn kwijt in wat tegenwoordig het Oude Testament heet, maar genoot wel van die verhalen – zoals ze voor kinderen zijn herschreven. Ik had twee favorieten onder de profeten: Abraham en Jozef, alhoewel ik Jezus (vrede zij met hen allen) ook een fijne vent vond. Abraham en Jozef maakten indruk op mij vanwege hun menselijkheid: zij waren kwetsbaar maar ook krachtig.
Jezus vond ik complexer – er hing een zweem van onwerkelijkheid over zijn leven heen. Misschien kwam dat wel door de tegenstrijdigheden in de vier evangelieboeken uit het Nieuwe Testament. Mogelijk kwam het ook door de cartooneske afschildering die mijn leraren en meneer de pastoren van hem gaven. Desalniettemin vond ik hem stoer.
Toch nam ik afscheid van het katholicisme terwijl ik mezelf door de puberteit heen rommelde en piekerde. God bleef een rol spelen in mijn leven, maar slechts op de achtergrond. Jezus verdween helemaal als leidend figuur.
Ik leek hem nog wel een keer tegen te komen in het boek Quarantine (1997), van Jim Crace. Daarin was een bijfiguur – de Galilleeër – die overlijdt na 30 dagen vasten en bidden in een grot, om vervolgens door een cynische vrouwenmishandelaar tot Profeet en wundermacher te worden gepromoot. Het is een bijzonder hallucinatoir boek.
Ondanks dat het een verhaal van fantasie en verbeelding is, heb ik er ook nut van gehad bij mijn latere kennismaking met de islam. Het leerde me een perspectief van menselijkheid: feilbaarheid, kwetsbaarheid, redelijkheid, empathie en van zulks nog meer. Dat heb je nodig ook, want geen religie is zonder haar menselijke onhebbelijkheden.
Ik kan nog zo oprecht geloven in de perfectie van de Qur’an – dat maakt mijn of wiens interpretatie ervan dan ook, niet goddelijker. Ik kan nog zo geloven in de barmhartigheid en rechtvaardigheid van de Profeet Mohammed (vrede zij met hem), maar als dit mij wordt opgedragen door een tiran of machtswellusteling dan zullen er bij mij toch meerdere rinkelende alarmbellen dienen af te gaan.
Daarnaast hebben moslims soms de neiging om de profeet Mohammed (vzmh) te deïficeren, alsof we (nog steeds) niets geleerd hebben van onze Christenbroeders en -zusters voor ons. Wat dat betreft hebben onze Joodse broeders en zusters het beter begrepen – alhoewel je ook te ver kunt gaan in het afwenden van je boodschapper.
Het is de kunst om de grimmige realiteit niet te laten zegevieren boven het potentieel van het ideaal – ik zocht niet maar vond wel een religie die bij mij paste en die mijns inziens de meest waarschijnlijke is, de islam.
En toch, en toch kleeft er altijd wel wat van die Ur-atheïst aan me. Over hem stond ooit op een muur in Berlijn een omdraaiing van zijn eigen bekende uitspraak: ‘Nietzsche ist tod. Abs. Gott.’ Toch maar een flansje Nietzsche dus, met een van de weinig aforismen die ik van hem ken (en begrijp): ‘Elke partij kent het lid, dat met zijn al te devote verklaring van de partijbeginselen, anderen tot afvalligheid aanzet.’
Laat mij niet dat lid zijn, maar je wel vertellen dat de islam een mooi voorbeeld voor de mensheid bevat in de profeet Mohammed (vzmh) – zijn puurheid, rechtvaardigheid, empathie en mensenkennis, en ook zijn opofferingsgezindheid stimuleren mij dagelijks. Maar de islam pakt ook meteen Jezus, Mozes en Abraham mee, en alle andere wonderschone mensen met die simpele goddelijke boodschap: leef goed, leef rechtvaardig, en vergeet Mij niet.
Wat de mensen je ook zullen vertellen, al het andere is bijzaak.
Noureddine Steenvoorden
In het jaar dat Elvis stierf, werd Noureddine geboren. Op zijn negende kreeg hij een skateboard. Op zijn 20ste werd hij in Schotland verliefd op boeken. Op zijn 27ste werd hij moslim en vond hij zijn draai. Hij werkt in de gehandicaptenzorg en denkt soms dat hij bijna Arabisch kan lezen maar vraagt dan toch om een klinker. Hij jat de beste grappen van de missus, steun en toeverlaat sinds 2006. Af en toe vertaalt hij wat poëzie omdat het leven dan gewoon beter is.Lees andere stukken van
15 Reacties op "Menselijk, maar nooit te menselijk"
Schitterend gewschreven!!!
Vredige groetjes van mij!!
Prachtig stuk en zo herkenbaar. Dank je wel voor het schrijven en delen.
“Godsdienst bestaat ook niet zonder God”.
Dat klopt toch niet?
En dat is toch heel makkelijk in te zien door er één woordje in te veranderen: “Afgodenverering bestaat ook niet zonder Afgoden”. En dat heeft helemaal niks te maken met iets of iemand “nodig hebben”, dat is gewoon een kwestie van de elementaire logica van de universele taal.
Ik vind Jesus met zijn geweldloosheid toch een beter voorbeeld voor de mensheid dan een legerleider die met wapens steden inneemt.
#Baka, maar waarom eigenlijk? Misschien was geweldloosheid de slimste tactiek in de tijd van Jezus onder een militair superieure bezetting door de Romeinen. Maar als je zelf die superieure militaire macht hebt en denkt het recht en God aan je zijde te hebben ? Zou je er dan nooit gebruik van maken als het niet anders kan ? Ik denk dat Mohammed oprecht getracht heeft een eenheid van dat zooitje ongeregeld van stammen te smeden en dat hij die eenheid en verbondenheid vond in één God. Dat was revolutionair in zijn tijd en wereld die nog wortelde in het meergodendom. Jezus vind ik meer de diepe denker die het Joodse geloof opnieuw heeft uitgevonden of althans een gedeelte er van nieuw leven heeft ingeblazen: een waardevol gedeelte.
Ik vind een mooie stuk, prachtig beschrijving. Wat ik eigenlijk niet begrijp dat terwijl islam begrip en recpect voor alle andere geloven heeft maar sommige volgelingen van bepaalde geloven helemaal geen respect voor islam hebben. Jammer.
Simon zei : “Ik denk dat Mohammed oprecht getracht heeft een eenheid van dat zooitje ongeregeld van stammen te smeden en dat hij die eenheid en verbondenheid vond in één God“.
Maar Simon moet dan niet vergeten dat dit niet op historische gronden is gebaseerd, maar slechts op geloof. Buiten de islamitische geschriften is er niets dat dit ondersteunt. Wel historisch is het feit dat alle (niet christelijke) huursoldaten in het (oost-) Romeinse rijk de vertaling van (o.a.) de volgende zin uit hun hoofd moesten leren: ‘Benedictus qui venit in nomine Domini’. (Dit is een deel van liturgie binnen de christelijke leer en dit stond in het toenmalige “Handboek Soldaat”, zeg maar). In het Nederlands is dat: ‘Gezegend is hij die komt in de naam des Heren’. Maar in het Arabisch (daar kwamen veel huurlingen vandaan, uit wat nu Arabië is) wordt het : “Muhammad rasoel Allah”. En als je dan huursoldaat bent, en je zit ergens in Syrië ofzo, dan is er weinig voor nodig om “Muhammed” als een eigennaam te gaan beschouwen van de grote spirituele vriend uit je thuisland die je verder nog nooit gezien hebt…
Herkenbaar…
Ben pas nu de Bijbel grondiger gaan lezen. Ik las (en lees) de Bijbel echter nog steeds niet erg graag, zeker niet bepaalde passages uit het OT. Er staan wel knap geschreven stukjes in, zoals de Prediker bijvoorbeeld.
En in de Bijbel lees je een verwijzing die de komst van de profeet Mohammed (vzmh) aankondigt…
#Expat, ik weet eigenlijk niet wat je nu wil zeggen. Immers ook over de bron van het Christendom is bekend dat we louter zijn aangewezen op christelijke bronnen naarmate je dieper bij de oorsprong komt.
Die moderatie van mijn reactie van 13:56 laat wel een beetje lang op zich wachten vind ik. Nochtans staan er geen onvertogen woorden in volgens mij…
@ Noureddine
‘Jezus vond ik complexer – er hing een zweem van onwerkelijkheid over zijn leven heen. Misschien kwam dat wel door de tegenstrijdigheden in de vier evangelieboeken uit het Nieuwe Testament.’
Duh – de vier evangeliën zijn geschreven door vier verschillende knakkers. Dat zijn geen tegenstrijdigheden, dat zijn vier verschillende ervaringen, vier percepties van de werkelijkheid. Gelukkig geven de meeste christenen dat tegenwoordig gewoon toe, in plaats van stug te blijven volhouden dat hun boek ‘perfect’ is.
@ Ahmed
Dat respect voor andere geloven is helaas nogal discutabel voor vele moslims.
Christenen worden in het gunstigste geval gedoogd. Niet gerespecteerd, laat staan geaccepteerd.
Als bewoner van het Midden Oosten kom ik de minachting jegens Christenen dagelijks tegen. Ik kan ermee leven en weet dat vele christenen moslims ook minachten. Het zij zo.
Echt een goed stuk Noureddine, een van je betere werken.
“I think it’s important to respect other people’s beliefs. Allthough I think it’s even more important to call stupidity by it’s name.”
Hans Teeuwen
goed stuk