‘Sletterig mag!’

“Slut Power!” schreeuwde de excentrieke stoet van roze boa’s en lederen minirokjes die op mij afkwam marcheren terwijl ik op het Spui van m’n frozen cappucino aan het genieten was. “Omdat vrouwen hun vrouwelijkheid mogen vieren, het mogen tonen, en ze moeten kunnen dragen wat ze willen zonder daardoor lastig gevallen te worden” luidde het argument van deze Slut Walk die op 4 juni jl. in Amsterdam werd gehouden.

Het was de eerste slettenmars in Europa, volgend op de reeks van ‘pro-sletten’ demonstraties die begon in Toronto, Canada, naar aanleiding van de opmerking van een plaatselijke politieofficier die eind januari een collegezaal rechtenstudenten toesprak over veiligheid op straat en aangaf dat “vrouwen zich niet sletterig moeten kleden, willen ze seksuele aanranding voorkomen”.

Deze verkeerd uit de mond gevallen woorden wekten zodanige reacties op dat het leidde tot een Slut Walk Toronto begin april, waarin de betekenis van het woord ‘slet’ op ludieke wijze werd ‘opgeëist’ en omgedraaid. Duizenden vrijgevochten vrouwen trokken hun ‘slettentenue’ aan en gingen met mannelijke sympathisanten de straat op om te protesteren tegen het argument van de officier, maar bovenal tegen het gehele conservatief patriarchaal gedachtegoed erachter. Daarom sloot de LGBTQ-gemeenschap zich aan bij de mars, omdat ook lesbians, gays, bi-sexuals, transexuals en queers respect eisen voor hun ‘traditioneel afwijkende’ geaardheid en uiterlijk.

Een goede zaak, want de retoriek dat de slachtoffers, vaak vrouwen, schuld dragen in het desbetreffend incident moet van de kaart. Ik steun ook respect voor homorechten en genderdiversiteit, en het feit dat een plaatselijke opmerking een wereldwijd domino-effect aan reacties heeft opgeleverd en rallies heeft kunnen bewerkstelligen is natuurlijk prachtig –memoires de Tunisie et Egypte mais sans le sang: ode aan de sociale netwerk media anno 2011, vrijheid op meningsuiting en recht op demonstaties! Ik erger mij alleen aan de redenering en uiting van het protest.

Uit de gesprekken die ik ben aangegaan met enkele Slut Walk-aanhangers begreep ik dat het protest een scala aan sociaal-maatschappelijke ongelijkheden aankaart, maar ten grondslag ervan wel de feministische ideologie á la jaren 70 ligt, waar 1) de rechten en 2) de vrijheid van de vrouw centrale uitgangspunten zijn.

1) ‘Gelijke rechten voor man en vrouw’ klinkt de leus –en dat terwijl man en vrouw biologisch en psychologisch toch echt van elkaar verschillen. De semantische onderscheiding zit ‘m in absolute en relatieve gelijkheid, ofwel equality vs. equity. Het laatste concept gaat uit van ieders ingeboren capaciteiten en geschiktheden, zoals de maandelijkse cyclus en zwangerschapsmogelijkheid bij vrouwen en de onbepaalde vruchtbaarheidsdatum onder mannen. Dit maakt de één niet minder waardig dan de ander, wél fundamenteel verschillend onderling, maar bovenal aanvullend tot elkander. Bij relatieve gelijkheid worden de fundamentele verschillen tussen man en vrouw juist erkend en dusdanig in rekening gebracht bij de toekenning van rechten en plichten –maar niet ten dienste van onderdrukking of misbruik. Daarentegen pleit het eerste concept voor gelijkheid in de absolute zin van het woord: ‘wat hij kan/mag, kan/mag ik ook!’. Absolute gelijkheid is praktisch onmogelijk en bovendien weerklinkt in dit argument een competitief inhaalspelletje, wat nuttig is in de kleuterklas maar faalt in latere stadia.

2) ‘Vrijheid om te zijn wie je bent’: natuurlijk, want vrijheid is een cruciaal basisrecht –echter geen vanzelfsprekend gegeven. Vrijheid kent ook haar grenzen omdat bewuste vrijheid gepaard gaat met verantwoordelijkheid en respect: immers, ‘jouw hemelbrede vrijheid eindigt waar die van de buurman begint’. Slut Walk Amsterdam was naar eigen zeggen ‘een ode aan abnormaal zijn’, waarin de aanhangers hun uiterlijk ‘niet langer laten bepalen door het korset van de Nederlandse moraal’. Ik waardeer eigenzinnige stijlen en heb mijzelf ook in non-conformistische fasen begeven. Echter, in het gemis van verantwoordelijkheid en respect en het verwerpen van moraal an sich, valt vrijheid onder een anarchistische uiting van pure provocatie. In de context van de slettenmars, klonk ‘seksuele vrijheid’ dan ook als een loze kreet.

Slut Walk… De benaming alleen al klinkt mij naar in de oren. Bovendien ontgaat het de aanvankelijke kwestie, namelijk bescherming van, voornamelijk, vrouwen tegen ongewenste seksuele benaderingen. Onder gelijke rechten versta ik niet het jezelf opstellen als een slet om daarmee hetzelfde ‘stoere gehalte’ als mannen te bereiken: dat verheerlijkt ‘sletterigheid’ wat in de kern simpelweg negatief is en blijft –zij het van een vrouw of man. En met carnavalsque provocatie bereik je niet de oprechte tolerantie voor de vrijheid om te zijn wie je bent. Ludieke protesten zijn wel goed om de eisen per direct aan te kaarten, maar het structurele onrecht blijft zolang ‘gelijke rechten’ en ‘vrijheid’ als letterlijke leuzen opgedrongen worden. Vrouwelijkheid mag gevierd worden, echter wel met een bewust begrip van vrouwelijkheid en met respect voor omgeving en eigenwaarde.

Pssst..
Wij Blijven Hier! is het platform van de Nederlandse moslim. Wij bieden ruimte aan sterk uiteenlopende meningen en standpunten. Want waarom zou je het leven makkelijk maken als het moeilijk kan? Niet alle meningen en standpunten hier komen overeen met de onze. En anders dan je wellicht van ons verwacht, hebben wij ook niet alle wijsheid in pacht. Dus mocht je het ergens niet mee eens zijn, dan horen we het graag!

Putri Gayatri Pertiwi

Afgestudeerd in kinderrechten, de van huis uit antropologe en gedreven tekenaarster uit hartje Mokum met wortels in het Grootste Archipel, is heden genesteld in London maar reist de wereld rond met haar man als politiek activiste: zij is Putri Gayatri Pertiwi, freelance columniste voor Wijblijvenhier.nl

Lees andere stukken van