Voorpagina Algemeen

Erkenning?

Ik kon mijn oren niet geloven toen ik het hoorde: de Dutchbat soldaten die de moslimenclave in Srebrenica moesten beschermen krijgen vandaag een insigne als erkenning. Erkenning voor wat? Voor het mislukken van de hele operatie? Het lijkt wel alsof we tegenwoordig in een omgekeerde wereld leven! Sinds wanneer worden losers en mislukkingen met een insigne beloond?

Ik zal nog even kort toelichten waar het precies over gaat. Van 1992 tot 1995 heeft zich een oorlog afgespeeld in Bosnië. Daarbij hebben de Bosnische Serviërs geprobeerd om veel plaatsen etnisch te zuiveren van Bosnische moslims. Het bekendste geval in Nederland: Srebrenica. De reden hiervoor is dat Nederlandse soldaten (Dutchbat, UNPROFOR) werden uitgezonden om de moslimenclave te beschermen van de Bosnische Serviërs. Nadat het gebied destijds werd uitgeroepen tot ‘safe-area’ is de enclave op 11 juli 1995 gevallen. De gevolgen hiervan zijn bekend. Vrouwen en kinderen werden met bussen weggevoerd en ruim 8000 moslimmannen zijn vermoord.

Er is veel onderzoek gedaan naar deze grote fout van de Verenigde Naties en Dutchbat, die hier deels verantwoordelijk voor is (al zeggen ze zelf van niet). Daaruit bleek o.a. dat er een anti-moslim stemming heerste onder de uitgezonden soldaten. Deze koesterden sympathie voor de Bosnische Serviërs die een georganiseerd leger hadden en ook nog de Nederlanders zo nu en dan beloonden met bier en broodjes. Daarvan is nog een filmpje waarop Overste Karremans gezellig met Mladic (Generaal Bosnische Serviërs en nog steeds voortvluchtig) proost. Daarbij zijn nog fotorolletjes met daarop belangrijk bewijsmateriaal, namelijk de afvoering van de moslims verdwenen. Ook werden er onvriendelijke teksten geklad en deze is de bekendste: No teeth..? A mustache..? Smells like shit..? BOSNIAN GIRL!

Daarvan is later deze poster gemaakt, die werd opgehangen door heel Bosnië.

Zelf ben ik dit jaar nog naar Bosnië geweest om het land en de mensen te leren kennen. Ik was ontroerd door de verhalen die ze me hebben verteld en door de kracht die ik zie in deze mensen. Ondanks alles gaan zij door met hun leven en zetten hun verdriet en pijn om in energie om hun land op te bouwen. Tijdens het bezoek zijn we ook geweest naar de moeders van Srebrenica. Zij zijn nabestaanden van de etnische zuivering in Srebrenica. Veelal vrouwen waarbij bijna de hele familie is uitgemoord. Zij zijn intensief bezig om oorlogsmisdadigers zoals Milosevic (helaas doodgegaan zonder berechting), Karadzic en Mladic te berechten voor het Joegoslavië tribunaal in Den Haag, dat is voor internationale erkenning voor wat er is gebeurd. Ook zij hebben geen goed woord over voor de soldaten die deze mensen moesten ‘beschermen’.

Veertig procent van de Dutchbat-soldaten die in Srebrenica zaten tijdens de val van de moslimenclave, heeft psychologische hulp nodig gehad. Een aantal van hen is nu, tien jaar na dato, nog steeds onder behandeling. Dat staat in het boek Herinneringen aan Srebrenica, 171 soldatengesprekken en op de NOS site. Dat verbaasd me niets. Ik kan begrijpen dat dit een grote impact heeft gehad op je leven.

Sinds mijn bezoek laat Bosnië me niet los en houd ik alle ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Daarom viel ik bijna van mijn stoel toen ik het bericht hoorde. Hoe is het mogelijk? Je kan er een andere mening op nahouden en de verantwoordelijkheid niet opeisen, maar het mag toch duidelijk zijn dat na zoveel commotie, onderzoek en protest een insigne uitdelen niet op z’n plaats is. Dit lijkt me weer een grote klap voor de nabestaanden.

Helaas leven we in een omgekeerde wereld. De nabestaanden vechten nog steeds voor internationale erkenning en een grote mislukking wordt erkend door het uitdelen van insignes.